-
Bài 18: Nút dây
NÚT DÂY
Các Huynh trưởng thân mến.
Mục đích của việc học nút dây cũng là một phương cách rèn luyện cho các bạn và các em có khả năng tháo vát, khéo léo và sáng tạo. Là thực hiện một kỹ thuật trên dây sao cho đạt yêu cầu là : thắt nhanh, chắc chắn và dễ mở. Nút dây được áp dụng trong cuộc sống hằng ngày, trong các buổi sinh hoạt, trại hè hoặc trại huấn luyện.
Chúng ta thường áp dụng các nút sau đây trong các buổi trại :
Nút Thuyền Chài - Nút Dẹp - Nút Ghế Đơn - Nút Thợ Dệt
Nút thuyền chài (clove hitch) là một loại nút dây thường dùng để buộc dây thuyền vào cọc trên bờ hay dùng để buộc đầu lều (cắm trại). Nó cũng được dùng như nút khởi đầu cho các nút ráp (tháp) cây.
https://i214.photobucket.com/albums/c...hutrach/33.jpg
Cách tạo nút thuyền chàiTrước tiên quấn một vòng quanh cột hay cọc với đầu dây ngắn nằm bên trên vòng dây vừa tạo. Quấn đầu dây ngắn quanh cột thêm một vòng và luồn đầu dây ngắn bên dưới vòng quấn. Kéo đầu dây xiết chặt.
https://i214.photobucket.com/albums/c...ch/clove_a.gif
Nút dẹt hay nút kép (reef knot/square knot) là một nút dây đơn giản và thông dụng, được dùng để thắt hai đầu của một sợi dây để giử chặt một vật. Nút này giống như nút ăn trộm hay còn gọi là nút đầu bò, trừ hai đầu dây ngắn ở ngay chổ thắt nằm cùng một phía (Xem hình để thấy rỏ sự khác nhau).
https://i214.photobucket.com/albums/c...hutrach/22.jpg
Công dụng
Thường thường được dùng để băng vết thương bằng vải hay là dùng để buộc dây giày. Đây là một trong các nút dây đơn giản được sử dụng thường xuyên trong Hướng đạo.
Cách thắt nút dẹt
Mỗi tay nắm giữ một đầu của sợi dây. Ðưa đầu dây trái lên trên đầu dây phải rồi luồn xuống dưới.
Ðầu dây phải đưa lên trên đầu dây trái rồi luồn xuống dưới.
Kéo 2 đầu dây chặt lại tạo thành nút dẹt.
https://i214.photobucket.com/albums/c...ach/reef_a.gif
Nút ghế đơn (bowline) là một nút dây khi tạo ra sẽ cho một vòng tròn cố định (xem hình), thường dùng khi buộc dây thừng quanh vào người hay vật mà không sợ vòng dây tuột và xiết chặt vào.
https://i214.photobucket.com/albums/c...hutrach/44.jpg
Cách thắt nút ghế đơn
Tạo một vòng tròn nhỏ xíu (hướng rất quan trọng), và luồn đầu dây tự do (ngắn) từ dưới lên xuyên qua vòng dây nhỏ, rồi vòng ra phía sau phần dây dài. Sau đó luồn đầu dây ngắn trở xuống xuyên qua vòng tròn nhỏ lần nữa.
https://i214.photobucket.com/albums/c...h/bowlin_a.gif
Sử dụng
Làm một vòng tròn cố định ở đầu một sợi dây mà không sợ vòng dây bị chạy tuột lên hay xuống
Dùng để kéo người từ dưới thấp lên.
Ném cho người sắp chìm dưới nước để kéo họ vào
Làm dây an toàn khi leo núi hay làm việc trên cao
Nút thợ dệt (sheet bend, becket bend, weaver's knot và weaver's hitch) là một loại nút dây có liên hệ cấu trúc với nút ghế đơn. Nó được thắt nhanh chóng và hữu dụng để nối hai dây thừng khác tiết diện.
https://i214.photobucket.com/albums/c...hutrach/55.jpg
Cách thắtĐể thắt nút thợ dệt, trước tiên nắm sợi dây lớn hơn ở gần một đầu dây, rồi tạo một vòng nhỏ ở đầu dây bằng cách nắm lấy đầu dây uống cong ngược vào và giữ đầu dây trong tay. Tiếp theo là nắm sợi dây nhỏ hơn rồi luồn từ dưới vòng nhỏ lên. Sau đó quấn sợi dây nhỏ quanh vòng nhỏ của sợi dây lớn hơn, bắt đầu từ phía đầu dây của sợi dây lớn. Rồi xỏ nó xuyên qua bên dưới chổ mà sợi dây nhỏ từ dưới vòng tròn chui lên. Cuối cùng, kéo dây nhỏ hơn để xiết chặt nút dây.
Phải coi chừng hai sợi dây sau khi thắt nằm cùng phía với nhau; bằng không thì chúng ta có một nút thợ dệt tay trái - là nút có độ chắc bị giảm xúc rất nhiều. Nếu hai sợi dây cần buộc lại mà có tiết diện khác nhau, nút thợ dệt kép nên dùng tốt hơn.
https://i214.photobucket.com/albums/c...h/sheetb_a.gif
https://i214.photobucket.com/albums/c...hutrach/77.jpg
Công dụng
Dùng để kéo vật dài và nặng (thí dụ như một khúc gỗ) hay dùng để giăng võng. Nó cũng là nút khởi đầu của nút tháp cây dấu nhân.
Cách tạo nútĐể tạo nút, quấn dây thừng hết một vòng quanh khúc gỗ hay thân cây. Đầu dây ngắn quấn quanh phần dây dài (nhìn hình trái), rồi xâu đầu dây ngắn qua vòng tròn vừa tạo quanh khúc gỗ. Sau đó quấn đầu dây ngắn ba vòng quanh vòng tròn vừa tạo và kéo phần dây dài để xiết chặt. Lưu ý là cần quấn ba vòng đối với các loại dây thừng thiên nhiên trong khi cần phải quấn 5 vòng đối với loại dây thừng bằng nylon
https://i214.photobucket.com/albums/c...h/timber_a.gif
Nút số 8 (figure-of-eight knot) là một loại nút dây. Nó rất là quan trọng và có công dụng như một phương pháp chặn dây thừng không bị tuột khỏi các dụng cụ thiết bị cột dây trong đi thuyền buồm và leo núi
https://i214.photobucket.com/albums/c...hutrach/88.jpg
https://i214.photobucket.com/albums/c...ach/fig8_a.gif
Nút nối dây câu (Fisherman's knot) là một nút dây đặc dụng dùng để nối hai sợi dây lại với nhau.
https://i214.photobucket.com/albums/c...hutrach/99.jpg
Cách thắt
Nó đơn giản là hai nút đơn, một nút đơn giữ quanh sợi dây bên phải và nút kia giữ quanh sợi dây bên trái. Xiết chặt lần lượt mỗi nút đơn. Sau đó kéo căng hai đầu sợi dây vừa được nối sao cho hai nút đơn chạy gần lại với nhau.
Sử dụng
Nó đòi hỏi một chút khéo léo để thắt và vì vậy nó thường được dùng với các loại dây vật liệu chắc chắn. Khi được buộc xong, nó khá gọn và đầu mút dây ló dài ra ở ngay nút vừa thắt có thể được cắt gọn sát vào. Những tính chất này làm nó rất hữu dụng để nối dây câu. Nó cũng có thể dùng để nối hai sợi dây trơn láng, có tiết diện không bằng nhau hoặc bằng nhau
https://i214.photobucket.com/albums/c...ach/fish_a.gif
Nút ghế kép (Bowline on a bight) là một nút dây tạo ra một cặp vòng tròn cố định ở khoảng giữa dây thừng. Lợi ích là hai vòng tròn không bị tuột và có thể nói rằng nó dễ tháo ra.
https://i214.photobucket.com/albums/c...utrach/101.jpg
Cách thắt
Trước tiên gấp hai phần dây thừng lại với nhau.
Tạo một vòng tròn bằng cách chồng phần đầu gấp lên trên phần dây dài.
Xâu đầu gấp qua vòng tròn vừa tạo từ dưới lên trên.
Nắm đầu gấp và kéo về phía bạn và chồng phần vòng tròn của đầu gấp từ dưới lên xuyên qua vòng tròn đã tạo lúc đầu.
Nắm phần vòng tròn đã tạo lúc đầu xiết chặt
https://i214.photobucket.com/albums/c...ch/Abowbit.gif
Sử dụng
Nút dây này có thể được dùng để tạo vòng bám chân (toe hold) ở giữa dây thừng.
Làm vòng ghế an toàn trong cứu hộ, tiện lợi và dể chịu hơn nút ghế đơn. Mỗi vòng có thể dùng cho mỗi đùi chân và phần trên choàng qua ngực để giữ an toàn.
Ngoài ra còn rất nhiều nút thông dụng như:
Nút chân chó : dùng để thu gọn dây
Nút thầy tu : thắt gút để dễ kéo dây, làm chuổi ( nút khó gỡ)
Nút kéo gỗ : giăng võng, kéo cây, di chuyển một vật nặng
Nút thợ sơn : công dụng như nút ghế đơn
. . . . . . . . .
Trên đây chỉ là một số nút thường gặp trong đời sống trại, là Huynh trưởng, chính các bạn sẽ là người chỉ dẫn cho các em, trang bị cho các em các kỹ năng trên, do đó các Trưởng ngoài việc luyện tập nhuần nhuyễn, cần phải sưu tầm thêm các nút khác để đôi tay các Trưởng trở nên khéo léo, tháo vát và tài năng. Chẳng những cho bản thân mình mà còn phải truyền đạt lại cho các em thiếu nhi thực hiện trong các cuộc trại, có thế các em thiếu nhi mới phục tài anh chị Trưởng của mình chứ.
Nguồn: TNTTVN
