Tác phẩm VIẾT CHO EM của LM. Pio Ngô Phúc Hậu

https://www.dunglac.org/upload/article/1238643544.jpg

1 - ĐỨC DŨNG CỦA NAM NHI


EM.
Mẹ Em đã đến khóc với tôi. Tất cả chỉ vì Em.
- Bây giờ con không còn khả năng để dạy con của con nữa. Nó coi con không ra gì.
- Con của chị ngoan lắm mà.
- Hồi còn bé nó rất ngoan, bây giờ nó bắt đầu hư. Hôm qua nó ăn cắp tiền. Con bắt nó nằm xuống, nó nằm thẳng băng như khúc gỗ. Con đánh mười roi. Nó không xin bớt, không xuýt xoa, không gồng mình, không khóc. Con đánh xong, nó đứng phắt dậy, cười hề hề: “Mẹ đánh như gãi ngứa”. Nói rồi nó bỏ đi một mạch… Chồng con phải bươn chải đây đó, có khi cả tháng chưa về một lần. Cực khổ như vậy mà vẫn chưa đủ ăn, thì còn giờ đâu để ngó ngàng đến con cái. Một mình con phải lo dạy dỗ nó.Nói thì nó không nghe. Đánh thì nó chê là gãi ngứa. Con không biết phải làm gì bây giờ. Xin cha cầu nguyện cho gia đình con.

- Con của chị chưa hư đâu. Nó bắt đầu làm người đàn ông đấy. Chỉ tiếc là nó đang ở giai đoạn quá độ: Ông chẳng ra ông, thằng chẳng ra thằng, cứ ngang ngang như cua bò. Nó không khinh dể chị đâu. Nó vẫn thương chị, nhưng nó không sợ chị nữa. Con trai nó vậy đấy…

Mẹ Em an tâm dắt xe ra về. Nhưng dường như nỗi lo vẫn còn đó, vì hai bánh xe lăn chậm chạp bên cạnh bà chủ thả bộ nhẩn nha. Còn tôi thì cười thầm trong bụng. Tôi cười mẹ Em, vì mẹ Em quá lo cái chẳng đáng lo. Tôi cười Em, vì Em ngạo nghễ một cách vô tâm vô tình.

Em
Mẹ Em là phụ nữ, sống bằng tình cảm nhiều hơn bằng lý trí. Chính Chúa đã an bài như thế, để Em được ủ ấp qua suốt tuổi thơ. Sữa và tình yêu là sản phẩm thiết yếu của tuổi thơ. Thiếu tình yêu bao la của mẹ, Em không thể trở thành một người bình thường được mà có nguy cơ trở thành con thú hung dữ. Em hãy cám ơn Chúa và biết ơn mẹ Em về tình yêu ấy. Nhưng bây giờ tình mẫu tử không còn là nhu cầu bức xúc nữa. Em bắt đầu trở thành người đàn ông, sống bằng lý trí nhiều hơn bằng tình cảm. Em thích làm cái dù che mát cho người ta, chứ không muốn người ta che dù cho mình. Vì thế mà Em không xin Mẹ giảm thiểu hình phạt. Van xin là yếu đuối. Em không sợ mẹ, vì sợ là hèn nhát. Em ngạo nghễ chê mẹ đánh như gãi ngữa, vì đó là anh hùng tính của nam nhi. Tôi biết có những bạn trẻ cầm than hồng trong tay và ngửi mùi khét của da thịt mình, vì muốn làm người hùng kiểu A-léc-xăng Đại Đế. Và chỉ có con trai mới chơi những trò như vậy.

EM
Em là con trai thì hãy:
“ Làm trai cho đáng nên trai
Xuống đông, đông tĩnh; lên đoài, đoài tan”.

Làm trai thì phải hào hùng. Dũng là nhân đức nhân bản và căn bản của đàn ông. Dũng là căn tính của Em. Nhưng Dũng không có nghĩa là ngạo nghễ cwif vào mũi mẹ. Tôi hiểu rằng những cái nhỏ nhặt của phụ nữ không chiếm được lòng ngưỡng mộ của Em. Em không sợ mẹ là vì thế. Em không kính phục mẹ là vì thế. Nhưng Em không nên coi thường nỗi đau của mẹ. Em không muốn mẹ là cái dù che cho Em, thì Em hãy là cái dù che cho mẹ, bao bọc mẹ và nâng niu mẹ. Thế mới là cái Dũng của đàn ông.

Dũng không phải là đánh lộn, không sợ chết.
Dũng cũng không phải là liều mạng đua xe không có thắng.
Dũng không phải là trò cướp giật trước mũi công an… Những cái đó chỉ là mặt trái của đức Dũng mà thôi.

Em chỉ mới bắt đầu làm đàn ông.
Đức Dũng mới chỉ nảy mầm trong Em.
Em còn phải vun xới để nó lớn lên tới tầm mức viên mãn:

1. Em phải có ý chí mạnh, nghĩa là khó khăn nào cũng vượt qua, không bao giờ lười biếng. Một nhà tâm lý đề nghị: “Mỗi ngày bạn nên làm một vài việc bạn không thích. Như thế bạn sẽ có nghị lực chống lại những cám dỗ bất ngờ”. Khuynh hướng xấu trong ta dường như nhiều hơn khuynh hướng tốt. Thiếu nghị lực chiến đấu, ta sẽ đè bẹp bởi đủ mọi thứ tội lỗi.

2. Em phải tập để có tinh thần trách nhiệm cao. Bổn phận nào cũng phải chu toàn. Làm con Chúa, làm con cha mẹ, làm anh em, làm học trò, làm công dân… Tất cả đều là những bổn phận phải chu toàn. Phải can đảm lắm mới làm trọn bấy nhiêu bổn phận. Đó là cái Dũng của Em.

3. Em phải mở mang kiến thức không ngừng, xứng đáng với sứ mạng làm con trai, nghĩa là “phải có danh gì với núi sông”. Em phải có quyết tâm không bao giờ đến trường mà chưa thuộc bài. Tôi có một ông bạn hồi còn học lớp sáu lớp bảy, ông học chẳng bằng ai – Ông chẳng hiểu gì về đại số. Ông không đủ khả năng sinh ngữ để đọc sách giáo khoa. Tức khí, ông bèn quyết tâm dùi mài. Áo có hai túi, thì một túi dành cho công thức toán lý hoá.

Túi kia dành cho ngữ vựng tiếng Pháp - Mỗi ngày năm ngữ vựng viết trên một tờ giấy nhỏ, bỏ vào túi. Lâu lâu lại mang ra đọc một lượt. Đi cầu cũng đọc. Công thức toán lý hoá thì viết vào một tờ giấy nhỏ, bỏ vào túi bên kia và cũng đọc nhiều lần như ngữ vựng… Ông kiên trì như thế suốt một năm. Khi lên lớp tám thì ông đã đủ khả năng đọc sách báo bằng Pháp ngữ. Về toán lý hoá thì ông đi trước bạn bè một cấp, nghĩa là khi ngồi lớp tám, thì ông học toán lý hoá của lớp chín.

4. Trí khôn chỉ minh mẫn trong một thân thể cường tráng. Do đó Em phải kiên trì tập thể dục và say mê một môn thể thao nào đó. Tuổi trẻ thường chỉ trích thể thao, vì thể thao đem lại nhiều vinh dự. Tuổi trẻ không thích thể dục, vì thể dục âm thầm lặng lẽ và khiêm nhu không đem lại hào quan vinh dự. Dũng chính là kiên trì xây dựng sức khoẻ và sức chịu đựng. Thiếu đức Dũng, Em sẽ bỏ cuộc dở chừng. Đó là bán đồ phi phế và là bạc nhược, là không xứng với nam nhi.

EM.
Tôi chờ để thấy Em là một người đàn ông chân chính, có nghị lực, có uy tín, có địa vị. Tôi chờ để thấy Em là niềm hãnh diện của cha mẹ. Tôi chờ để thấy Em là niềm vinh dự cho vợ và cho con. Tất cả bấy nhiêu thành tựu đều là con đẻ của đức Dũng. Dũng là căn tính của Em.
...

https://www.dunglac.org/upload/article/1238721805.jpg

2 - MỐI TÌNH ĐẦU

EM.
Em thầm yêu Thắng.
Thắng thầm yêu Em.
Chúa nhật nào hai đứa cũng rủ nhau đi lễ ở nhà thờ Đức Bà. Hỏi tại sao, thì bảo là đi nghe cha Khảm giảng lễ. Lễ xong hai đứa cùng nhau đi ăn phở vỉa hè. Phở vỉa hè vừa rẻ vừa ngon. Đi lễ thì quỳ bên nhau. Ăn phở thì ngồi nhìn nhau. Tình yêu trong trắng như thiên thần. Tình yêu thắm thiết như ruột thịt. Cứ đều đặn như thế qua suốt hai mùa Giáng Sinh.

Em không ngỏ ý. Thắng không ngỏ lời. Tình lặng lẽ trôi. Thế rồi bỗng Hoàng nhảy dù xuống, đứng giữa hai người. Hoàng chánh thức xin cưới Em. Hoàng hơn Thắng về mọi phương diện: cao lớn, lực lưỡng, hoạt bát, học giỏi, con nhà giàu, lại được cả gia đình Em làm hậu thuẫn. Cha mẹ đốc vô, anh chị vun vào. Bạn bè của Em đứng hết về phía Hoàng. Thắng lủi thủi tránh mặt, chờ thái độ của Em.

Em yêu Thắng, còn Hoàng thì Em chỉ mới thích thôi. Lấy Thắng mà bỏ Hoàng thì thấy tiêng tiếc. Lấy Hoàng mà bỏ Thắng thì thấy thương thương. Em hỏi tôi: “Lấy Thắng? Lấy Hoàng? Hay là ở giá?” Câu hỏi của Em khó quá, nên câu trả lời của tôi đành treo lơ lững trên mây.
Em hãy tạm gác câu chuyện của Em sang một bên, để nghe tôi kể chuyện thiên hạ. Nghe chuyện người ta, để gẫm ra chuyện mình.

Có một bà mệnh phụ rất xinh đẹp và rất quý phái, rất dịu dàng và rất duyên dáng. Chồng của bà là một quan chức lớn. Tính ông rất điềm đạm và độ lượng. Cấp trên không dám ăn hiếp, cấp dưới không dám qua mặt. Tài đức song toàn. Một mẫu đàn ông lý tưởng. Con gái thì xinh như mẹ. Con trai thì hào hiệp như cha. Hạnh phúc chan hoà. Ai nhìn cũng ham. Ai thấy cũng thèm.

Hôm ấy bà mệnh phụ rủ người bạn tâm phúc từ tuổi thơ ấu đi viếng Đức Mẹ Bãi Dâu.
Chỉ hai đứa mình thôi, Em có một chuyện tâm tình muốn nói với chị.
- Bộ ông xã của chị lại sinh tật rồi hả?
- Không phải. Ra ngoài VŨng Tàu em sẽ nói cho chị nghe.

Hai chị Em ngồi lần hột dưới chân đài Đức Mẹ. Hết chuỗi năm mươi, bốn ánh mắt nhìn về phía chân trời xa xăm. Im lặng…Im lặng đến chịu không nổi.
- Bộ ba tụi mình hồi đó chỉ có chị là hạnh phúc nhất. Em thì vui buồn đắp đổi. Còn Quỳnh Như thì mẹ goá con côi.
- Cám ơn chị. Ai cũng khen Em là hạnh phúc, mà hạnh phúc thật. Chồng như thế, con như thế. Ba mươi năm sống với nhau mà anh ấy chưa một lần nặng lời với Em. Nhưng suốt ba mươi năm, Em chỉ kính trọng và quý mến anh ấy chứ… chưa một lần yêu.
- Thế chị yêu ai?
- Anh Hưởng. Em chỉ yêu một mình anh ấy. Muốn quên mà không được. Mối tình đầu mà.

Anh ấy cũng không quên được Em. Tuần rồi anh ấy viết thư cho Em: “Nếu Em đồng ý, thì chúng ta sẽ bỏ tất cả mọi sự ở Việt Nam. Chúng ta qua Paris và sống chung với nhau những năm cuối đời”. Em cảm thấy yếu đuối quá. Xin chị cầu nguyện cho Em.

Nếu không được Đức Mẹ phù hộ, thì Em đã sa ngã từ lâu rồi.
- Thế tại sao hồi đó chị không lấy anh Hưởng?
- Em phải vâng lời cha mẹ. Cha mẹ Em có lý, vì anh này hơn hẳn anh Hưởng cả về tài lẫn đức. Cha mẹ Em chê anh Hưởng lóc chóc, không có chiều sâu.

EM
Em đã nghe tôi kể chuyện về bà mệnh phụ. Bây giờ Em hãy nghe tôi nói chuyện với bà ấy.

Chị,
1. Chị đã không lấy được người yêu, chỉ vì chị tôn kính và vâng lời hai đấng sinh thành. Suốt ba mươi năm trường, chị lặng lẽ nuốt sầu, để cha mẹ được vui. Lòng hiếu thảo của chị đáng được ghi vào sử sách. Suốt ba mươi năm ròng rã, chị vẫn một niềm quý mến và kính trọng chồng, một người mà chị chưa một lần nào cảm thấy yêu thương. Cũng suốt ba mươi năm ròng rã, chị luôn luôn là người mẹ dịu dàng và khôn ngoan, tạo được năm mặt con vừa đẹp vừa ngoan. Chị xứng đáng là người vợ gương mẫu, là người mẹ đáng tôn vinh. Một mình chị ngậm đắng nuốt cay, để mọi người trong gia đình được hạnh phúc. Tôi ca ngợi chị. Tôi ngưỡng mộ chị.

2. Nhưng nếu chị lấy được người yêu, thì người yêu ấy không còn là thần tượng của chị như bây giờ nữa. Cũng rất có thể là chị chẳng hề được hạnh phúc bên người yêu ấy. “Tình yêu chỉ đẹp khi còn dang dở” là thế. “Ở xa thì thơm, ở gần thì thúi” cũng là thế. Mọi thực tế ở trên đời này đều rất bình thường, hoặc rất tầm thường. Mọi cái đẹp chỉ có trong giấc mơ. “Đẹp như mơ” là vậy. Rất nhiều người đã lấy được người yêu đầu tiên, nhưng họ chẳng hề yêu nhau như chị và anh Hưởng đang yêu nhau đến thế, cũng chỉ vì hai người đã lấy được nhau. Vậy thôi!

3. Bản thân Chị là một bài học đắt giá cho mọi người làm cha mẹ.
3.1. Một người đàn ông có tư cách, có địa vị mà phải sống với một người vợ không yêu mình suốt ba mươi năm trường! Người vợ ấy chỉ là người đàn bà không hơn không kém. Chua quá! Đắng quá! Bất công vô cùng! Ai đã tạo nên nông nỗi ấy?

3.2. Ba mươi năm ròng rã, thân xác thì trao cho chồng, mà linh hồn thì dâng hiến cho người yêu. Như thế có phải là ngoại tình từ xa không? Có lẽ chị vẫn tự hỏi như thế. Lương tâm bị cắn rứt khôn nguôi. Khổ vô cùng! Ai tạo nên nông nỗi ấy?

Chị. Tôi mong rằng chị là người cuối cùng bị ép bỏ người yêu để lấy người không yêu.
...

https://www.dunglac.org/upload/article/1238806067.jpg

3 - KIẾP LÀM DÂU

EM.
Vợ chồng Em vừa hoàn thành căn phòng lộng lẫy. Đẹp quá, ai cũng bảo thế. Đường nét, màu sắc, thể khối hài hoà đến “nổi da gà”, ông Giáo Sư kiến trúc khen ngợi. Đây là tác phẩm đầu tay của Em. Em thiết kế, Em điều khiển công trình, Em mua vật tư, Em trả lương cho thợ. Dường như Em làm tất cả. Dường như Em nhớ thuộc lòng từng sợi dây chì…

Em đứng trước gương và cảm thấy mình đẹp quá chừng! Trong ánh mắt của chị chồng, anh chồng và chị dâu, Em cảm thấy như có cái gì gai gai. Họ thèm thuồng. Họ ganh tị.
Hai vợ chồng Em chỉnh tề trong bộ áo vét mới tinh, nghiêm trang đứng trước bàn thờ tổ tiên. Hiên ngang và kêu hãnh vô cùng!...Bỗng Em khóc oà lên. Nước mắt trào ra làm nhoè nhoẹt cả phấn son. Cả nhà nhớn nhác. Dường như có một chuyện gì đau đớn lắm, ấm ức lâu ngày, nay bùng vỡ.

1. Em là con gái út, xinh đẹp và thông minh nhất nhà. Mẹ chết sớm, Em được cha nâng niu hơn anh chị gấp ba bốn lần. Cha Em làm thầy giáo, thông minh và đức độ, nhưng không giàu có; được kính trọng như không được nể vì. Xã hội trọng phú khinh bần.

2. Em về làm dâu cho một gia đình quyền quý. Hoành phi, câu đối, sơn son, thếp vàng, huân chương, huy chương, chỗ nào cũng là giàu sang, chỗ nào cũng là chức trọng. Mỗi bước đi là một khúm núm. Mỗi lần gặp gỡ là phải vâng vâng, dạ dạ. Em bị cuốn hút vào cỗ máy khổng lồ của đại gia tộc ấy. Quên bẵng ruột thịt nhà mình. Vong linh của mẹ Em, chẳng ai thèm nhắc đến. Đức độ của cha Em, thì bà chị chồng mỉa mai là quân tử tàu. Chồng Em là phận út chẳng dám mở miệng nói một lời. Em bị vong thân. Tập thể nhà chồng chôn sống dòng họ nhà em. Ăn ngon, mặc đẹp mà chẳng có gì dâng cho mẹ. Mua quà cho cha, thì phải chìa tay xin chị cả. Ôi kì lạ!?

3. Đùng một cái, cha Em nằm xuống, lặng lẽ đi về cõi tiên, chẳng để lại một lời trăn trối. Em gào lên thảm thiết. Em bò từ ngoài cổng bò vào, đập đầu xuống đất mà khóc: “Cha ơi! Cha ơi! Cha giận ai mà ra đi không giã từ? Người ta trọng phú khinh bần cha ơi là cha ơi…”
Em muốn lập bàn thờ cho cha mẹ, nhưng chẳng biết đặt ở đâu. Chỉ có bàn thờ trong tim!

4. Chồng Em chỉ biết nhìn xuống, chẳng dám nhìn lên. Một mình Em đấu tranh đòi độc lập. Em thi vào Đại Học kiến trúc, cả dòng họ nhao nhao phản đối. Chồng Em câm như hến. Kệ, khổ quá rồi, Em phải tìm về cõi sống. Em vật lộn để sống. Em vật lộn để xứng với đời. Em thành công, nhờ vong linh của cha mẹ Em, nhờ lòng hiếu thảo đối với một người cha trọng nghĩa khinh tài.

Ngôi nhà này là của Em. Em xây dựng nó bằng mồ hôi của Em, bằng bộ óc thông minh của cha Em để lại. Em không móc ngoặc như người ta. Em không ăn bẩn ăn thỉu như người ta….

Và…bây giờ đã có bàn thờ cha mẹ. Ôi cặp mắt mệt mỏi của người mẹ nhẫn nhục! Ôi vầng trán cao sang của một người cha suốt đời không bao giờ chịu sống hèn… Bỗng Em uất lên và lại thấy mình cô đơn, vì mẹ em đã nằm xuống, vì cha đã ra đi…không một lời trăn trối.

EM.
Trước hết tôi mừng cho Em vì Em là thân gái mà đã đơn thương độc mã giành được chiến thắng vẻ vang như thế. Nhưng không có chiến thắng nào mà không phải hi sinh, mà không có mất mát. Không có tấm huy chương nào mà lại không có mặt trái.

1. Gia đình bên chồng Em là gia đình cực kỳ phong kiến. Cha chồng, chú chồng Em đều tham gia cách mạng dân chủ. Họ đã thành công. Đất nước đã độc lập. Nhưng họ lại không thành công trong cuộc cách mạng xã hội. Cái tính quan liêu là truyền thống của gia đình vẫn còn tồn tại cho đến bây giờ. Lại còn ngang nhiên và ngạo nghễ.

Em tự bứt mình ra khỏi cái khuôn thước đó, cái gông cùm đó. Em làm đúng. Bây giờ Em đã độc lập rồi. Em có nhà riêng. Em ra riêng. Không còn lệ thuộc. Em làm chủ sinh hoạt của gia đình. Từ nay chồng Em được quyền cưng vợ mà không bị nói móc nói xéo. Từ nay em được quyền góp ý với chồng mà không cần chờ ý kiến của ông anh cả.

Nhưng…dường như Em lại bắt đầu quan liêu. Lại còn ngang nhiên và ngạo nghễ. Dáng đi vững vàng của Em, giọng nói sang sảng của Em, nụ cười trong gương của Em, ánh mắt tự tin của Em…đều mang tính thách thức, đều là những mũi tên vô hình nhắm thẳng vào bà chị chồng, cô em chồng, vợ ông anh cả và thậm chí cả ông bố chồng. “Từ nay không còn thằng nào, con nào có quyền khinh tao nữa. Chúng mày chỉ còn lác mắt mà nhìn”. Em thầm nghĩ như thế. Và…khi Em cùng niệm hương với chồng trước bàn thờ tổ, Em liếc mắt sang chồng và thì thầm trong bụng: “Từ nay chồng phải biết vâng lời vợ nha. Anh phải biết nghe lời em nha. Đừng có sợ người ta mà ăn hiếp vợ nữa…”

2.Truyền thống gia đình, liên hệ trong đại gia tộc đang là điểm son của văn hoá Á Châu, của văn hoá VIệt Nam. Em thử liếc mắt nhìn sang các nhà hưu dưỡng tại các nước phương Tây, ở đó các cụ già có con có cháu mà cảm thấy cô đơn lạ lùng. Không có một căn nhà chung cho hai ba thế hệ. Thậm chí cha con trong nhà mà không có một giờ để nói chuyện với nhau, hoặc cùng ăn với nhau một bữa cơm. Mẹ đi làm sớm, khi con chưa thức dậy. Cha đi làm về trễ khi con đã đi ngủ. Tình yêu phôi pha. Tình nghĩa lợt lạt.

Người ta kể rằng có một bà già người Đức thuê khắc một bia mộ cho con chó. Nội dung bia mộ đó là: “Đây là nơi anh an nghỉ cuối cùng của niềm hi vọng độc nhất của đời tôi”. Tại sao, thì Em hiểu rồi.

Em hãy giữ lấy quan hệ đại gia tộc, nhưng hãy canh tân hình thức và cơ chế của nó. Gia đình phong kiến của bên chồng Em nặng về hình thức và trọng tôn ti đẳng cấp quá đáng. Nó là môi trường thuận lợi phát triển tinh thần nịnh trên đá dưới. Tập thể huỷ hoại cá nhân.

Em hãy xây dựng một đại gia đình mới, ở đó tình thân ái là chính, quyền bính là phụ. Còn Em thì cứ hãnh diện, nhưng đừng ngạo nghễ; vui mừng nhưng đừng thách thức. Như thế cha Em sẽ tiếp tục sống trong Em, người cha đáng mến vô vàn.

...

Cảm ơn sis ngonluatraitim nhiều, All rất thích đọc tác phẩm này. Giọng văn mộc mạc, gần gũi mà tâm tình và sâu lắng. Mỗi câu chuyện đều để lại một bài học, một suy tư để sống tốt hơn. Chờ đọc những bài tiếp theo của tác phẩm.

https://http//www.dunglac.org/upload/...1238908803.jpg

4 - KIỀNG BA CHÂN

EM.
Tôi đến thăm Em. Em mời tôi một điếu Samít. Vừa thơm vừa đượm khói. Vợ Em lúi húi ở trong nhà bếp, vừa đun nước vừa góp chuyện. Vợ Em khoe thằng Tuấn học giỏi.
Tôi hỏi Em:
- Tuấn học lớp mấy?
- Em ơi! Cha hỏi con mình học lớp mấy?
- Lớp bốn.
- Nó học với cô nào vậy?
- Biết đâu à. Nghe nói nó học với cô Bắc Kỳ nào đó. Vợ Em trả lời một cách vô tư như thế.

Em cho con đi học mà không biết con mình học lớp mấy. Vợ Em biết con mình học lớp bốn, mà không biết con mình học với ai. Nói là cô giáo Bắc Kỳ, cũng chỉ là biết mơ hồ vậy thôi. Tôi tỏ vẻ không vui. Vợ chồng Em chống chế.

1.Em đi buôn chuyến, một tuần chưa về nhà được một lần. Về nhà thưa thớt như thế Em chỉ đủ thời giờ để tạo ra con. Tuyệt nhiên không có thời giờ để dạy con, mà dạy con thì khó hơn sinh con hằng ngàn lần.

Tạo ra bé Tuấn chưa phải là chuyện lớn lao. Hồi tôi còn bé tí, làng tôi có một người đi ăn xin, cả làng gọi là con Nhật. Con Nhật chột mắt, xách bị đi ăn xin, tay cầm cái roi để đuổi chó. Cứ thấy con Nhật là tôi chạy trốn…Ban ngày đi ăn xin, tối về ngủ ở cái điếm đầu làng.
Bẵng một thời gian chẳng thấy con Nhật đâu. Thế rồi con Nhật lại về, lại đi ăn xin. Nhưng bây giờ hắn lại bồng thêm một thằng cu tí, béo tròn béo trục. Con Nhật chột đi ăn xin cũng tạo ra được một đứa con trai bụ bẫm.

Sanh con không dễ, nhưng không khó. Sinh được bé Tuấn, Em chưa hơn con Nhật đâu. Sự nghiệp lớn lao của người cha chính là nuôi dạy con trong một quá trình dài gần một phần tư thế kỷ. Em đã làm được gì trong công trình này, ngoài việc cho bé Tuấn cơm ăn áo mặc, cơm ngon áo đẹp? Em viện lý do không có thời giờ theo dõi việc học hành của con cái. Không đúng. Em còn dư giờ để biết con mình học lớp mấy, học thế nào, học với ai. Mỗi tháng Em về nhà vài ba lần, mỗi lần vài ba ngày, mỗi ngày vẫn có hai mươi bốn giờ…Em vẫn có thể dùng điện thoại di động để nói chuyện về việc học hành của bé Tuấn. Điều quan trọng là Em biết đam mê dạy con, y như Em đã đam mê coi đá banh vậy.

2.Vợ Em lo cho con cái thật nhiều, nhưng nhiều mà luộm thuộm. Do đó lao động nhiều mà kết quả không bao nhiêu, chỉ vì thiếu phương pháp. Và…thiếu cả ý thức giáo dục nữa. Để bé Tuấn trở nên người hữu ích cho xã hội, vợ chồng Em không thể đơn phương mà làm được. Tụi Em phải liên kết với học đường và xã hội tạo thành một cái kiềng ba chân vững chắc.

2.1.Học đường không phải là cái khuôn làm sẵn để đúc các trẻ em thành một rừng người giống hệt nhau, nhưng là nơi tạo khuôn theo khả năng và cá tính của mỗi em. Do đó Em phải chọn trường cho con mình. Trường nào có truyền thống giáo dục phù hợp với cá tính và khả năng của bé Tuấn, thì gởi Tuấn vào.

Gởi con cho trường: chưa đủ; còn phải liên hệ thường xuyên với nhà trường yêu thầy cô của con mình. Gia đình liên kết với học đường để thấy diễn biến xảy ra nơi con mình và để cùng với học đường tìm ra được phương pháp ứng dụng đúng nhất.

Điều đáng sợ nhất là gia đình quá tin tưởng vào học đường, rồi phó thác tất cả cho học đường. Như thế thì cái kiềng chỉ còn hai chân!Đổ kềnh!

Muốn bé Tuấn nên người, tụi Em phải thương cô giáo của Tuấn. Cô giáo của Tuấn là cô Bắn Kỳ thật đấy, cô giáo tiên tiến của trường. Tuấn sẽ hãnh diện lắm và sẽ hăng hái học tập nếu thấy cô giáo và chà mẹ thương nhau và cùng nhau thương mình. Cô giáo của Tuấn nghèo lắm. Lương tháng của cô chỉ đủ cho Em ăn sáng và hút thuốc. Sáng nào cô cũng đi chợ, nhưng món chủ lực trong giỏ của cô vẫn chỉ là bó rau muống. Phải chi vợ Em cùng đi chợ với cô, cùng nói chuyện về chuyện học hành của Tuấn và…thỉnh thoảng lại bỏ vào giỏ của cô một con cá rô, một trăm gram thịt heo. Đừng hối lộ cô. Nhưng đó là tình bạn, đó là lòng biết ơn. Biết ơn giùm con mình. Biết ơn giùm cả Nhà Nước nữa.

Nhưng dù sao tôi vẫn phải nói nhỏ với Em một điều. Cô giáo Bắc Kỳ của Tuấn xinh ơi là xinh, thế mà vẫn đồng không mông quạnh. Một ông phụ huynh lẻo mép như Em mà cứ thậm thọt thăm viếng cô giáo, thì e…có sự cố. Hãy để vợ Em làm công tác ấy. Êm!

2.2.Chân thứ ba của cái kiềng vững chắc là xã hội. Xã hội thì phức tạp vô cùng. Phố xá, chợ búa, quán xá, phim ảnh, sách vở, báo chí…đều là xã hội. Ở những nơi ấy, dường như cái xấu nhiều hơn cái tốt. Làm thế nào để bé Tuấn không nhiễm cái xấu của xã hội? Khó lắm! Khó quá! Phải tỉnh thức. Phải theo dõi thương xuyên. Phải nhìn xa. Phải thấy rộng. Hãy làm tất cả những gì khă năng cho phép. Để góp ý với Em một chút kinh nghiệm, tôi kể cho Em nghe một câu chuyện.

Em Thoảng, 12 tuổi, rất năng nổ, rất vui tính. Cha mẹ em không giàu, nhưng em có rất nhiều đồ chơi. Có cả xe hơi điện tử điều khiển từ xa.
Tôi lân la đến bên em.
- Cha me cho con nhiêu tiền mà con mua sắm dữ vậy?
- Hổng có! Con kiếm tiền ên à!
- Con làm gì ra tiền?
- Con đứng chơi ở trước cửa nhà trọ. Mấy chú ở trọ nhờ con kêu giùm mấy cô bán quán. Mấy chú ấy cho con tiền, mấy cô cũng cho nữa.
- Mấy chú cho nhiêu?
- Một nghìn.
- Còn mấy cổ thì cho nhiêu?
- Một nghìn luôn.
- Mấy chú ấy kêu mấy cổ đến để làm chi vậy?
- Biết đâu à!
Mười hai tuổi đã hành nghề ma cô, dù chẳng biết ma cô là gì. Hôm nay Thoảng vẫn còn là thiên thần, nhưng ngày mai thiên thần sẽ gãy cánh. Tội nghiệp!

EM.
Cứ đi buôn chuyến, vì đó là sinh kế của Em. Nhưng buôn bán chỉ là phương tiện để sinh sống, để giáo dục con cái. Nếu vì kế sinh nhai mà em phải quên bẵng đứa con, thì tôi hơn em hãy quên bẵng buôn bán để trở về với đứa con. Tuấn là tất cả của Em.

Nhưng thực tế mà nói, Em vẫn có thể vừa kiếm cơm, vừa dạy con…
Cơm vẫn ngon, con vẫn giỏi.
...

https://http//www.dunglac.org/upload/...1239105088.jpg

5 - EM BÉ TÒ MÒ

EM
Em dẫn con đến để khoe với tôi.
- Mới năm tuổi mà nó khôn quá chừng cha ạ. Nó hỏi trăm thứ chuyện, con không biết đường nào mà trả lời. Con sợ nó…hư quá à!
- Tại sao?
- Mới bé tí mà đã tò mò chuyện người lớn.
- Ví dụ…
- Con không dám nói.
- Thế thì biết rồi.
- Sao cha biết?
- Bài bản mà. Dễ ợt!

EM.
Tôi kể chuyện người ta cho Em nghe. Chuyện thằng cu Hiếu, con của vợ chồng nhà Thảo.

1.Thảo sanh được Hiếu thì tạm nghỉ sanh. Sanh ít, sanh thưa để nuôi dạy con chu đáo. Sanh thưa quá riết rồi làm biếng, không muốn sanh nữa. Bỗng một hôm cu Hiếu đổ quạu.

- Mẹ làm biếng sanh quá à. Thằng Hơn, con Nhanh…đứa nào cũng có em hết. Chỉ có mình con là chùi lủi, chẳng có em gì hết trơn.
- Được rồi, mẹ sẽ sinh con. Nhưng mà phải ngoan, phải thương em mới được.
- Hoan hô mẹ ! (vỗ tay) Mẹ sinh em gái cho con nghen!
Vợ chồng Thảo nhìn nhau. Trầm tư.

2.Thảo mang bầu. Ột ệt. Cu Hiếu lân la, rờ rẫm, nhỏng mỏ hỏi mẹ.
- Bụng mẹ bự quá à! Tại sao vậy mẹ?
- Em con đó.
- Vậy hả? Mẹ sanh lẹ lẹ đi!
- Không được đâu. Phải đủ 278 ngày thì mới sanh. Sanh sớm, em con sẽ èo uột lắm.
- Vậy thì mẹ đừng sanh vội nghen…

Cu hiếu đành nhẫn nại chờ đợi. Và ngày ấy đã tới... Từ nhà hộ sinh, Thảo bồng con về. Cu Hiếu chạy ra đón. Nó nựng em, rờ mó, mân mê và nhéo mẹ.

Nựng em đã, rồi nghển cổ hỏi mẹ:
- Em con chui ra ở chỗ nào hở mẹ?
- Ở lỗ nách. (cười đắc chí)
Cu iếu bằng lòng với câu trả lời sai bét ấy. Thảo vô tư.

EM.
Thảo trả lời gọn lỏn như thế, không thắc mắc gì. Còn Em thì la ầm lên: “Dang ra chỗ khác”. Tôi không hài lòng về câu trả lời của Thảo. Tôi cũng không đồng ý với cách trả lời của Em.

1. Thiên Chúa đặt ta vào vũ trụ. Vũ trụ không biên giới. Vũ trụ đầy huyền bí. Huyền bí nhiều đến mức độ Albert Einstein, nhà bác học vĩ đại nhất của thế kỷ 20 đã phải thốt lên rằng: “Nhuyễn huyền bí của vũ trụ, mà khoa học thế kỷ 20 khám phá được, so với những bí mật còn lại, thì giống như một giọt nước so với đại dương!” Con người có nhiệm vụ khám phá những huyền bí đó. Nó bắt đầu sự nghiệp này từ lúc lên năm tuổi. Như có một động lực huyền bí thúc đẩy, khiến trẻ lên năm thắc mắc và đặt câu hỏi liên tục.

- Tại sao ba có râu, mà mẹ không có:
- Tại sao con gà chỉ có hai giò, con chó lại có bốn chân
- Tại sao ớt cay?
- Tại sao mặt trời ban sáng thì to, ban trưa thì nhỏ?
- Tại sao trên trời có nước?
- Tại sao con gái hổng có con chim?

2. Cánh cửa Tạo Hoá mở ra để ta đi vào vũ trụ huyền bí, thì không ai có quyền khép lại. Mỗi câu hỏi của trẻ em, đều phải được trả lời thoả đáng. Khai mở trí tuệ là bổn phận của mỗi người và của mọi tập thể. Em là người đầu tiên có nhiệm vụ dắt con mình đi vào vũ trụ ấy.

Nhưng tiếc thay, Cả Em lẫn Thảo đều là những hướng dẫn viên rất vụng về. Thảo hiểu: “Em con chui ra ở lỗ nách”. Thảo xuyên tạc thiên nhiên. Thảo bẻ cong chân lý. Thảo ngang nhiên nói dối con mình. Thế mà Thảo vẫn cười một cách vô tư. Còn Em thì chặn họng con mình: “Tầm bậy! Dang ra chỗ khác!” Sanh con như thế là tầm bậy sao Em?

Truyền sinh là một huyền nhiệm do Chúa an bài thế mà Em nỡ tâm phê là tầm bậy sao? Cả Thảo lẫn Em đều vô tình chậm bước tiến của con mình. Nói cách khác: cả Thảo lẫn Em đều không đồng cảm với Chúa trong công trình khai mở trí tuệ cho con cái của mình.

3. Em ơi, đừng hốt hoảng như thế. Thảo ơi, đừng vô tư như vậy. Tôi chẳng có gì để nói với Em, vì tôi chẳng có kinh nghiệm gì trong vấn đề này. Nhưng tôi muốn đọc cho Em nghe những gì tôi đã học được trong sách vở.

Những nguyên tắc giáo dục trẻ em lên năm tuổi.

3.1 – Năm tuổi là tuổi tò mò, bắt đầu tìm hiểu.
3.2 - Người giáo dục phải nhẫn nãi, bình tĩnh trả lời mọi câu hỏi một cách thỏa đáng.
3.3 – Không cho các em hỏi là bịt miệng chân lý, là chống lại trí tuệ.
3.4 – Không bao giờ nói dối. Không bao giờ nói sai.
3.5 – Không được tự thú: “Không biết”. Nói như thế các em sẽ hiểu là ta nói dối.
3.6 - Mẹ đừng nói: “Mẹ không biết. Hãy hỏi cha con”. Nói như thế là gieo vào đầu các em tư tưởng phân biệt: Cha giỏi, mẹ dốt.
3.7 – Khi gặp sự thật không nên nói, thì đừng nói dối; hãy đánh trống lảng sang chuyện khác.
3.8 - Những câu hỏi vượt khả năng trả lời, thì lái sang tư tưởng khác. Ví dụ: bé hỏi tại sao ớt thì cay mà chuối thì ngọt? Trả lời theo khoa học thì quá khó đối với nhà giáo dục và đối với các em. Trong trường hợp này nên lái sang tư tưởng khác: “Chúa làm ra ớt cay để cha con ăn. Chúa làm ra chuối ngọt để con ăn”. Rõ ràng là lạc để mà vẫn đúng và có ích.

EM.
Tôi trở lại câu hỏi hóc búa của bé: “Em con chui ra ở chỗ nào?”. Em không được nói dối nhưng Em đừng nói thật. Ở tuổi lên năm bé chưa lãnh hội được một sự thật có quá nhiều ý nghĩa như thế. Em nên đánh trống lảng: “Mẹ mệt quá con à! Con đi chơi, lát nữa mẹ sẽ nói cho con nghe”. Bé sẽ trở lại và hỏi chuyện khác, chớ không hỏi lại chuyện ấy nữa. Hoặc Em có thể nói: “Chúa làm nhiều việc kỳ diệu lắm, khi nào con học cao lên, thì Mẹ mới nói cho con nghe được”.

Em cũng có thể nói hết sự thật ấy với điều kiện là bé Hiếu cảm nghiệm được Thiên Chúa quan tâm đến bé thật nhiều .
...

6 - LUẬT VỊ NHÂN SINH

EM.
Sáng nay tôi phải chứng kiến một cảnh tượng đau thương đến rơi lệ. Một em bé chừng sáu tuổi vừa đi vừa khóc. Khóc tức tưởi. Đi thất thểu như tên tử tội leo lên đoạn đầu đài. Một bầy con nít bu xung quanh ra:

1.Em là huynh trường Thiếu Nhi Thánh Thể. Em là giảng viên giáo lý của tôi. Bây giờ Em là giáo viên cấp một. Em giảng bài rất hấp dẫn. Em hướng dẫn sinh hoạt học đường cũng rất hay.vừa đi vừa hô: “Ỉa trong quần! Ỉa trong quần…!”. Cười ngặt nghẽo. Cười vô nhân đạo. Cười trên nỗi thống khổ của người khác.
Từ trên lầu tôi chạy vội xuống để tìm hiểu nông nỗi. Thì
Hôm ấy Em đang giảng bài, thì một bé trai tiến lên khoanh tay tròn vo, cúi đầu, nói lí nhí trong miệng. Em hiểu ý, ra hiệu cho ra. Rồi đến lượt bé thứ hai… bé thứ ba… Miệng vẫn thao thao giảng bài, tay vẫn cứ làm hiệu cho các em đi ra… Một bầy thiên thần đứng trên bờ ao thi đua “xịt nước”. Có vài bé chẳng có nước để xịt.

Biết mình bị lừa. Em nổi giận, soạn ngay một khoản luật: “Để cô giảng bài tốt, để các em tiếp thu bài tốt, từ nay các em đi tiểu thì đi vào giờ chơi. Đã vô lớp rồi, thì tuyệt đối không ai đi tiểu nữa”.

Thế là luật ra đời. Luật vị nhân sinh. Từ ngày có luật, các em học nghiêm túc hơn.

2.Nhưng sáng nay, khi Em vừa mới khai khẩu, thì một bé trai đến trước mặt Em, khoanh tay không tròn, giọng run run:
- Cô cho em đi cầu.
- Về chỗ, giỡn mặt! Đi cầu, đi tiểu thì đi vào giờ chơi. Vô lớp rồi thì tuyệt đối không đi tiểu nữa. Cô mới ra luật mấy bữa nay, mà hôm nay đã quên rồi.
Em hít thở vài hơi để dằn cơn giận, cơn giận của người lãnh đạo bị người cấp dưới giỡn mặt. Em lại giảng bài. Em lại thao thao… Bỗng có rối loạn ở cuối lớp. Các nhí lấy tay bịt mũi cười hí hí. Em đỏ mặt, đập bàn, la hét một cách giận dữ:
- Im ngay!
- Hí hí…
- Im không?
- Hí hí… Thưa cô, bạn Xi ỉa trong quần.
- Các em đi về hết!

Cả lớp ùn ùn ra về. Sung sướng như được ăn kẹo. Một cuộc biểu tình vô tổ chức đã hình thành. Cả lớp bu quanh bé Xi, hộ tống bé Xi về nhà y như công an đưa tử tội ra pháp trường… còn Em thì gục đầu xuống bàn, khóc hậm hực. Khóc cho đã, rồi Em lủi thủi qua nhà tôi mượn cái xô, xin xô nước, trở về lớp học, chùi rửa một mình…

EM.
Em lãnh đạo hai mươi chín công dân tí hon. Em ra luật. Đó là quyền lập pháp. Em áp dụng luật. Đó là quuyền tư pháp. Em đuổi cả lớp ra về không cần tham chiếu nội qui của nhà trường. Đó là cai trị theo sắc lệnh. Bé Xi bị cả lớp ăn hiếp và lăng nhục, Em không hề biết đến, vì Em bận khóc. Đó là lãnh đạo bất lực và vô trách nhiệm.

Em ơi! Hãy cùng tôi duyệt lại sự cố. Em có trách nhiệm trực tiếp, còn tôi thì là liên can .

1. Em đã ra luật, vì lợi ích của các em học sinh. Em làm đúng. Kết quả là các em học tốt hơn. Nhưng ở dưới gầm trời này chẳng có gì là tuyệt đối cả; chẳng có luật nào là tuyệt đối không thay đổi. Luật đúng là luật ứng dụng theo tình huống, để giữ mãi được mục đích cảu luật là lợi ích cho cá nhân và tập thể. Luật của Em phải thay đổi để ứng dụng theo hoàn cảnh của bé Xi. Bé Xi lỡ ăn vọp luộc vào bữa tối hôm trước. Theo qui luật của thiên nhiên, bé phải đau bụng, bé phải đi cầu một cách không bình thường. Em chỉ biết luật Em. Em quên luật của thiên nhiên và không thèm tìm hiểu hoàn cảnh của bé Xi. Em đã thi hành luật một cách sai lầm. Hậu quả tai hại khôn lường!... Bao lâu còn làm người tương đối, Em đừng bao giờ sử dụng từ ngữ tuyệt đối, nếu không: hậu quả cũng sẽ khôn lường!

2. Trẻ em là thiên thần. Nhưng trong thiên thần đã có mầm mống của qủy ác. Lỡ cho… ra quần là một hành vi hoàn toàn vô tội, nhưng xấu hổ vô cùng, xấu hổ hơn là phạm pháp. Hành vi này phải được cả loài người thông cảm, thương xót và làm bộ không biết. Thế mà bé Xi đã bị các bạn lôi ra tập thể, dày vò, nhục mạ một cách vô tội vạ. Càng dày vò, càng vui. Càng nhục mạ, càng sướng. Vô nhân đạo đến thế là cùng! Các nhà giáo dục gọi cái đó là sự tàn ác của tuổi thơ. Bé Xi bị nhục mạ một cách bất công. Bé Xi là nạn nhân của một bầy qủy sứ. Bé Xi cũng là nạn nhân của Em. Em hãy can đảm lãnh lấy trách nhiệm và ý thức rằng sứ mạng nhà giáo của Em lớn lao và nặng nề biết chừng nào!

3. Em lủi thủi làm vệ sinh một mình. Chua quá! Vừa tủi vừa hận. Nhưng tủi làm chi, hận làm gì? Phải cho sáng nay Em đừng nóng nảy, đừng đỏ mặt tía tai, đừng đập bàn đập bảng, Em sẽ thấy được lẽ phải của bé Xi, Em sẽ tránh được bao điều vô ích và tai hại. Bây giờ thì hối nhi bất cập. Ôi lòng tự ái của lãnh đạo! Ôi lònh tự cao của các đấng bề trên! Ôi sai lầm của quyền bính! Thật là khôn lường!

4. Làm cô giáo mà phải hốt c… học trò. Em thấy nhục quá. Nhục thật đấy, những cũng vừa. Đó là Em đền tội, mà đền chưa hết tội đâu. Tôi xin Em làm thêm hai việc đền tội nữa.

4.1 – Em hãy yêu thương Xi thật nhiều, nhiều hơn bao giờ. Yêu Xi để xoá mờ mặc cảm bị xã hội loài người hắt hủi. Kỷ niệm xấu hổ và nhục nhã này đã in hằn vào tâm thức của Xi. Nếu không xoá đi, Xi sẽ mặc cẳm tự ti, hận đời và sống cô đơn suốt quãng đời còn lại .

4.2 – Cả tập thể xây dựng hạnh phúc trên nỗi khổ của một cá nhân, đó là một trọng tội. Các em vô tình, vô tri, nên vô tội. Nhưng hành động như thế cần phải được cấm đoán. Hình ảnh bạo lực như thế phải được xoá mờ khỏi ký ức các em để tránh những tội ác khủng khiếp sẽ xảy ra vào khoảng mười năm sau.

Chào Em.
...

7 - LI DỊ LÀ MỘT THẢM HOẠ

EM.
Em là người không tín ngưỡng, nhưng lại muốn kết hôn với một chàng thanh niên công giáo. Tự do tín ngưỡng, tự do hôn nhân, đó là quyền của Em, vì đó là nhân quyền. Tôi xin Đức Giám Mục chuẩn hôn nhân khác đạo cho Em. Em nhìn tôi bằng ánh mắt biết ơn và trìu mến.

Chiều nào Em cũng đến văn phòng của tôi thật sớm để nghe thuyết giảng về giáo lý hôn nhân. Em chăm chú lắng nghe như muốn nuốt từng lời, từng chữ. Thấy mà ham !

Sau khi kết thúc loạt bài về hôn nhân, tôi kiểm tra bài của Em dưới dạng phỏng vấn.

- Gia đình Kitô giáo chỉ có một vợ một chồng. Luật này ra đời vào năm nào?
- Luật nàu có từ thời Chúa Giêsu đi truyền đạo.
- Thế giới thời đó hoan nghênh luật này không?
- Không. Phụ nữ công giáo thời đế quốc La Mã bị chế giễu là: “Con mẹ một chồng”. Khi đạo truyền sang Việt Nam, tác giả cuốn Gia Tô Bí Lục coi luật một vợ một chồng là chánh sách ngu dân của Đức Giêsu.
- Con muốn là “con mẹ một chồng” hay là muốn làm bà mệnh phụ có nhiều chồng?
- Một vợ một chồng là hay nhất. Đa thê lộn xộn lắm.
Nguyên đánh ghen không cũng đủ chết.
- Thì đừng nghen. Ăn chia đồng đều.
- Con hổng chịu đâu.

Thấy Em thông minh quá, tôi đặt câu hỏi khó hơn.
- Đạo công giáo là Giáo Hội quá khắt khe đối với tín đồ. Tuy nhiên các nhà làm luật vẫn cho rằng: ly dị là thảm hoạ của xã hội. Họ thường nói “Cho ly dị, nhưng đừng ly dị” !
Để kết thúc tôi nghiêm nghị hỏi Em:
- Vậy con có sẵn sàng thề hứa sẽ chung thry với chồng không điều kiện và vĩnh viễn không ?
- Vợ chồng nào cũng muốn ăn đời kiếp với nhau. Nhưng con không dám hứa, vì ai biết được ngày mai sẽ như thế nào?
Tôi cụt hứng… Em ra về, tỉnh bơ. Tôi lên phòng, buồn man mác.

EM.

1. Phải chăng ly dị là một trào lưu đang lớn lên? Trên màn ảnh ký ức của tôi còn in lờ mờ hình ảnh của kỹ sư Thủy. Kỷ sư Thủy là một nhân vật của cuốn phim “Tôi Và Chúng Ta”. Thủy nói với người yêu: “Em chả biết thủy chung là gì, Em chỉ biết là ngày mai phải hơn ngày hôm nay”.

Với Thủy thì chỉ có đổi mới là quan trọng. Chung thủy là một cái gì rất xa lạ, đến mức độ chả cần biết nó là gì. Còn đối với Em thì chung thủy vẫn còn có giá, nhưng giá lại quá cao sợ trả không nổi.

Hịên nay các đôi vợ chồng trẻ ở Luân Đôn đã ly dị tới mức sáu mươi phần trăm rồi. Nó chưa dừng lại. Tỷ lệ vẫn gia tăng, mà phảp luật không lập được bảng thống kê, vì giới trẻ có khuynh hướng kết hôn không làm hôn thú, để ly dị thoải mái, khỏi ra toà lôi thôi, khỏi tốn tiền đóng cho tòa. Luân Đôn đang dẫn đầu về số ly dị. Luân Đôn không đi một mình. Sau lưng Anh quốc, các nước đang nối đuôi dài dài.

2. Cho ly dị, nhưng đừng ly dị. Có lẽ luật pháp của các quốc gia trên thế giới đều cho phép ly dị. Nhưng các nhà văn lập luật, các quan toà đều khuyên người ta đừng ly dị. Nữ văn sĩ Pearl Buck, giải Nobel văn chương năm 1938, kết hôn năm 25 tuổi, ly dị năm 43 tuổi, đã phát biểu về vấn đề này như sau: “Nên cho ly dị lần thứ nhất, vì khi kết hôn giới trẻ chưa hiểu rõ cuộc đời vợ chồng. Không nên cho ly dị lần thứ hai. Nếu xin ly dị lần thứ ba, thì nên nghi ngờ là người ấy không đủ khả năng lập hôn ước”.

Khuyên “Đừng ly dị”, hay “Nên cho ly dị một lần thôi” đều là những tiếng nói ngập ngừng trước một sự kiện mà hậu quả của nó là khôn lưởng. Không cho ly dị ư? Tội nghiệp quá! Tôi nghiệp cho đương sự. Cho ly dị ư? Tội nghiệp hơn nhiều! Tội nghiệp cho con cái. Tội nghiệp cho cả xã hội. Từ chết đến chết!

3. Đừng ly dị, vì ly dị là một thảm hoạ của gia đình và xã hội. Xin Em ghi khắc lời ấy vào trong não, vào trong tim. Khắc thật sâu. Khắc để không bao giờ bị xoá nhoà. Suy đi nghĩ lại và suy nghĩ mãi mãi điều ấy, rồi Em sẽ biết phải làm gì.

Những thảm hoạ của xã hội đang xảy ra khắp mọi nơi do các em thiếu niên gây nên. Các em ấy là con của ai và tội ác của các em là gì? Em cứ hỏi cảnh sát quốc tế (Interpol) thì biết. Ở đây tôi chỉ kể cho Em một câu chuyện nho nhỏ xẩy ra trong một gia đình nhỏ tí xíu:
Hạnh lấy chồng, khi sanh được một đứa con trai, thì hai đứa đòi ly dị. Thằng cu tí lớn lên chỉ nhờ hơi mẹ. Khi được năm tuổi, nó cảm thấy mình thua bạn bè quá xa, nó bèn hỏi mẹ cho ra lẽ.

- Mẹ ơi! Cha con đâu?
- Tao cấm mày không được nhắc đến thằng chó đẻ đó. Mày mà còn nhắc đến tên nó, tao không cho mày ăn nữa. Thằng bé khóc hu hu…
Câu chuyện này không có tính phổ biến, nhưng không hi hữu lắm đâu. Nó chưa phải là thảm hoạ, nhưng thảm hoạ bắt đầu từ đó.

4. Yêu đến thế, rồi lại ghét đến thế. Tại sao? Ông Nguyễn Du trả lời:
“Trong khi chắp cánh hiền lành
Mà lòng rẻ rúng để dành một bên”.

Yêu nhau thì chắp cánh liền cành. Đó là thế giới của tình yêu và tình dục. Thế giới tuyệt vời. Chắp cánh liền cành là một sinh hoạt nổi cộm nhất của đời sống vợ chồng. Nhưng nếu có lần nào đó tình dục đi bơ vơ một mình mà vắng bóng tình yêu, thì chắp cánh liền cành chỉ là lăng nhục người phối ngẫu, chỉ là bỉ ổi và ghê tởm đến buồn nôn. Chắp cánh liền cành trong nhiều trường hợp được đặt tên là hãm hiếp. Cái bỉ ổi ấy, cái lăng nhục ấy nếu được lặp lại thường xuyên, thì không ai chịu nổi thật. Kết cuộc chỉ là tan vỡ thảm thê.

Em ơi! Hãy suy nghĩ kỹ, rồi hãy cam đảm thề chung thủy, vì đó là con đường đúng nhất và tốt nhất.
...

8 - EM BÉ ĐI VÀO XÃ HỘI

EM.
Em đứng đón con ở cổng trường. Thằng Tuấn đẹp trai, lanh lẹ, nói chuyện như sáo. Dễ thương quá chừng! Nó sẽ chạy ra ôm lấy mẹ, nói chuyện tía lia, nói nhiều đến không kịp nuốt nước miếng. Nó kia rồi!...

Nhưng hôm nay nó không niềm nở như mọi hôm. Em đến cầm tay nó. Nó vùng vằng:
- Ngày nào mẹ cũng rước con hoài!
- Mẹ phải rước con, dắt con về. Lỡ xe cán con thì sao?
- Thằng Hiếu có ai rước nó đâu. Mà xe có cán nó đâu.
- Mẹ rước con, con không mừng thì chớ, lại còn vùng vằng với mẹ?
- Mẹ rước con, con mắc cỡ với bạn bè quá à! Mẹ đừng rước con nữa. Con đi ên được rồi.

EM.
Em bị hẫng. Em cảm thấy đang mất một đứa con yêu dấu. Em thương nó, nó không thèm. Dường như có một nỗi bất hạnh đang chờ đợi Em. Em hốt hoảng…

Nhưng có gì đâu mà phải hốt hoảng.

1. Người là một con vật có xã hội tính. Ong là một trong các loài động vật có xã hội tính rõ nét nhất. Trong một tổ có ong chúa, ong lính và ong thợ. Ong chúa chỉ biết đẻ,
lính chỉ biết đi chiến đấu, ong thợ chỉ biết xây dựng và đi kiếm lương thực. Chúng nó không thể sống đơn độc mà tồn tại. Chúng nó phải sống cho nhau, nhờ nhau và với nhau.

Rồi đây Tuấn của Em sẽ vào đời để sống với, sống cho và sống nhờ như thế. Để cảm nghiệm được những quyền lợi và bổn phận ấy, Tuấn phải học tập, phải rèn luyện. Chính Thượng Đế đã an bài để khi lên bảy tuổi, Tuấn muốn giã từ cái nôi gia đình, để đi vào xã hội. Tuấn thích chơi với bạn hơn là thích chơi với em bé. Nó thích nói chuyện với thầy cô hơn là với cha mẹ. Nó thích gia nhập đoàn thể và sinh hoạt đoàn đội hơn là ru rú trong nhà với mẹ.

Bây giờ nó bắt đầu cảm nghiệm được điều này là:
“Đi cho biết đó biết đây
Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn”.

Một bàn tay vô hình của Thượng Đế đang khéo Léo đưa Tuấn ra xa Em một chút, để Tuấn học làm người. Tuấn không phải chỉ là con của Em mà thôi; nó còn là con của xã hội loài người nữa. Vấn đề chỉ là thế.

2. Nhưng không giản dị chỉ có thể. Xã hội của chúng ta hôm nay đang bị ô nhiễm nặng nề. Phố xá, chợ búa, quán giải khát, rạp chiếu bóng… đều có thể bị nghi ngờ là thiếu lành mạnh. Bọn buôn ma tuý có thể hấp háy ở ngay trong sân trường. Tuấn có thể bị đe doạ ở bất cứ nơi nào. Em phải làm gì và làm thế nào bây giờ?

2.1
– Có một người mẹ có một thằng con trao cỡ tuổi của Tuấn. Bà mẹ khoe với tôi:
- Cháu ngoan lắm. Suốt ngày ở nhà với mẹ. Chẳng biết chửi thề là gì; chẳng biết đánh lộn bao giờ.
- Coi chừng kẻo ngoan và ngu chỉ cách nhau có một gang
Tôi mong rằng Tuấn không ở trong trường hợp này.

2.2 Hai vợ chồng nọ chỉ sanh được một đứa con gái. Bé là học sinh xuất sắc của trường. Bé tham gia sinh hoạt văn nghệ và xã hội của trường. Bé đi công tác thường xuyên. Đi đâu cũng được yêu thương và nuông chiều đi nhiều đến mức độ mẹ chửng biết con đi đâu. Trăm sự tin tưởng và phú thác cho thầy cô.

Thế rồi một buổi sáng kia Bé ra đi thật sớm và không bao giờ trở về. Điện thoại réo suốt một tuần, rồi hai tuần. Cuối cùng thì công an thị xã đưa ra giải quyết: Có thể bé bị bắt cóc và bán qua Thái Lan.

Gia đình tin tưởng và phú thác cho trường, nhưng không phối hợp chặt chẽ. Thế là có một khoảng trống… mà con mắt của cha mẹ lẫn nhà giáo đều không dòm tới. Khoảng trống không kiểm soát ấy là nguyên nhân của tai họa lớn.

2.3 Rất nhiều thiếu nhi đi vào xã hội qua ngả vi tính. Ngồi trước máy vi tính em gặp đủ thứ bạn, nói đủ thứ chuyện. Sống với, sống cho và sống nhờ kiểu này có vẻ ảo hơn thực. Phải qua một thế hệ giữa người ta mới có nhận xét chính xác về các em ấy. Nhưng chắc chắn một điều là vi tính cung cấp cho các em vô vàn vô số kiến thức. Nhưng cũng rất chắc chắn là vi tính đã giết chết nhiều linh hồn của tuổi thơ.

Một cô ý tá kể chuyện cho bạn bè: “ Từ ngày cha nó mua máy vi tính, nó không còn quậy phá, không còn đi chơi. Tao mừng thầm. Cứ rảnh một chút là ngồi vào bàn vi tính. Say mê đến quên ngủ… Hôm qua tao lên lầu xem nó làm gì. Nó đang coi chương trình sex. Tao giận muốn xỉu luôn. Tao đập tan tành cái máy vi tính. Bảy triệu rưỡi bay cái vù…”

2.4 Tôi ngoắt xe ôm. Tình vờ gặp lại người quen. Gia đình anh này nghèo, nhưng lại cần cù làm ăn. Tôi nảy ra sáng kiến kiếm cho thằng Tí một học bổng.

Tôi vỗ vai anh xe ôm.
- Cho cha thăm nhà tụi con một tí đi.
- Thế thì con chịu liền.
- Cho cha gặp thằng Tí để lấy hình xin ân nhân giúp nó.

Xe honda vừa lách vào cổng, thì anh xe ôm đã la ầm lên.
- Em ơi! Thằng Tí đâu rồi!
- Nó chơi ở bên Bác Hai.
- Em kếu nó về cho cha chụp hình.
- Em hẹn nó 10 giờ phải về. Chỉ còn có năm phút nữa là mười giờ rồi.

Đúng 10 giờ thằng Tí về thật. Thì ra thằng Tí đi đâu, chơi với ai, chơi cái gì, chơi bao lâu… đều có trong kế hoạch của mẹ nó. Gìơ học, giờ chơi, giờ ở nhà, giờ đi ra ngoài nhất nhất đều được cân nhắc kỹ lưỡng và được thi hành nghiêm chỉnh.

Tôi cảm phục cô vợ của anh xe ôm ấy. Và tôi cũng thấy trước được tương lai của thằng Tí là sáng sủa. Tôi mong rằng uấn của Em cũng được giáo dục như thế.
...

9 - BÉ HỜN DỖI
EM.
Tôi đến thăm Em vào lúc gia đình Em đang bối rối quá. Hằng, đứa con lên hai tuổi của Em thì đang gào lên như ống bê bổ. Mẹ Em thì đang giận giữ, mắng mỏ. Hai vợ chồng Em thì đang tiu nghỉu như mèo bị cắt tai.

Thấy tôi đẩy cổng bước vào, vợ chồng Em vội chạy ra đón, mừng rỡ như người bị đắm tàu vớ được phao SOS. Mẹ Em thôi mắng, có vẻ cụt hứng. Hằng thôi khóc, trố mắt nhìn tôi.
Tưởng có chuyện gì ghê gớm lắm, tôi bắt đầu hồi hộp lo âu. Ai ngờ… chỉ là chuyện nhỏ tí xíu.

1.Anh bán kem đapk xe qua trước cổng. Leng keng. Leng keng. Em khoát tay từ chối. Anh bán kem dừng lại, rung chuông liên hồi để dụ con nít. Leng keng. Leng keng. Tiếng chuông dai dẳng, nhức nhối và đáng ghét quá chừng. Bé Hằng từ dưới bếp chạy tới, nhõng nhẽo, ngước mắt nhìn lên, giọng tha thiết…
- Ba!
- Gì?
- Ba mua kem cho con.
- Không!
Anh bán kem vẫn đứng đó, vẫn leng keng, leng keng. Cố đấm ăn xôi. Em nổi nóng.
- Tôi không mua. Anh đi lẹ giùm tôi.
Anh bán kem nguýt một cái, rồi hỡn dỗi nhấn bàn đạp. Bánh xe lăn. Bé Hằng khóc gào lên, giãy đành đạch.

2. Vợ Em hốt hoảng chạy tới.
- Tại sao con mình khóc vậy anh?
- Nó đòi ăn kem. Anh không cho. Chỉ có thế thôi.
- Nó khóc muốn hụt hơi kìa!
- Không chết đâu. Bổ phổi mà.
- Sao anh không mua kem cho nó?
- Nó mới ăn bánh hồi nãy. Không nên chiều con một cách phi lý.

Vợ chồng Em thường nhất trí trong phương pháp giáo dục. Em bao giờ cũng có lý, vợ Em vẫn công nhận như vậy. Hai đứa ngồi nhìn bé Hằng khóc như hai nhà tâm lý đang lặng lẽ quan sat và nghiên cứu.

Thấy cả cha lẫn mẹ đều lạnh băng, bé Hằng gia tăng nồng độ đấu tranh. Bé khóc lơn hơn, giãy giụa mạnh hơn và … tè ra quần.

3. Mẹ Em từ bên hàng xóm về, thấy bè Hằng giãy giụa khốn khổ trên vũng nwocs, bèn đau đứt ruột. Bà bồng lấy cháu, vừa dỗ dành vừa đi lấy bánh kẹo cho nó ăn, vừa la mắng vợ chồng Em. Mắng xối xả. Mắng tưng bừng.

- Bay sanh con mà không biết thương con.
- Tụi con thương nó chứ. Nhưng tụi con không muốn chiều nó quá, sợ nó hư, vợ Em thanh minh.
- Trứng khôn hơn vịt. Cho bay học cho lắm để bay dạy cả cha mẹ. Họ nhà tôm cứt để đằng đầu.
Hai vợ cồng Em im lặng nhìn nhau. Tiu nghỉu. Bé Hằng đắc thắng ngồi trên đùi bà nội, mặc đồ mới tinh, nhai kẹo nhóp nhép, ra vẻ bất cần đời và coi thường cả…cha mẹ.

EM.
Chỉ trong vòng mười phút, Em bị hai cú sốc.

1. Là người đàn ông, nghĩa là một sinh vật kiêu ngạo. Em muốn làm chủ cuộc đời mình, thế mà anh chàng bán kem dám xía vào công việc của Em. Hắn lắc chuông leng keng, ngay trước cổng nhà Em. Khoát tay ra lệnh cho hắn đi chỗ khác, thì hắn lờ đi như không biết. Vì hắn lì mà bé Hằng đòi ăn kem. Vì hắn mà gia đình Em gặp rắc rối.

2. Hằng là con của Em. Em yêu nó hơn chính bản thân mình, vì người cha nào mà chẳng yêu con. Thế mà mẹ Em lại la mắng Em là không biết thương con. Em là người trí thức, Em biết chọn cho con mình một đường lối giáo dục chân chính, thế mà mẹ Em lại chê là trứng khôn hơn vịt. Chính mẹ em mới là người thương cháu một cách mù quáng. Chạu hư tại bà là thế. Sau này khi cháu hư thì bà đã khuất. Nỗi đau ấy sẽ chụp lên vợ chồng Em, mẹ Em nào có biết. Oan khiên biết dường nào!

Em tự hỏi: Phải làm gì để lập lại trật tự trong cái gia đình bé nhỏ này?

Tôi đồng ý với Em rằng bé Hằng lên hai tuổi, tức là bé bắt đầu bước vào một khúc ngoặt mới của tiến trình giáo dục. Tuổi lên hai thì hay hờn dỗi. Hờn dỗi để đấu tranh đòi quyền được nuông chiều, một quyền lợi, mà dường như cha mẹ sắp rút lại để trao cho em của bé. Từ giờ phút này cha mẹ chỉ chiều chuộng bé một cách hữu lý và hữu tình và phải biết nói không với những đòi hỏi không chính đáng. Hôm nay không biết nói không với bé, thì sau này bé sẽ mãi mãi nói không với cha mẹ.

Đúng như Rm nói: bé càng khóc hụt hơi thì cảnh bổ phổi, vì chỉ khi đó bé mới tống hết khí cặn ra khỏi phổi, để đón nhận không khí mới. Mẹ Em thuộc thế hệ chỉ biết giáo dục theo truyền thống và tình cảm. Những tiến bộ khoa học về ngành tâm lý giáo dục chỉ là chuyện xa lạ đối với mẹ Em. Xin Em hiểu và thông cảm với mẹ. Nhưng Em cũng phải biết nói không với mẹ trong lãnh vực này.

Tôi chia sẻ với Em trước cảnh bé Hằng đang đứng về phe đối lập của Em. Bé được bà nội bênh vực và nuông chiều. Bé đang lắng nghe tiếng nói của bà nội nửa như đùa, nửa như thật; nửa như chua chua, nửa như ngòn ngọt: “Con theo nội, nội cho con ăn. Con đừng theo cha con nữa, cha con khó quá à! Con hun nội một miếng coi…”

EM.
Em nghĩ hoàn toàn đúng, nhưng để hành động, tôi xin Em:
Hãy nói không với anh bán kem, nhưng đừng gay gắt quá.
Hãy nói không với bé Hằng, nhưng đừng cọc cằn như thế.
Hãy nói không với mẹ, nhưng đừng đánh mất lòng tôn kính và thương mến.

...

https://www.dunglac.org/upload/article/1239890656.jpg

10 - LÀM VỢ VÀ LÀM MẸ

EM.
Tôi nghe đài BBC. Có tiếng gào thảm thiết của một người phụ nữ Ápganixtan. Phóng viên BBC cho biết đó là một cô gái bị miểng bom cưa mất một chân. Cô khóc tuyệt vọng: “Thế là hết rồi! Từ nay sẽ không có người đàn ông nào chịu lấy tôi làm vợ nữa!...” Mãi mãi không có chồng. Mãi mãi không được làm vợ. Cô đơn! Lạnh lùng!

Nghe tiếng khóc não nề ấy của cô gái Ápganixtan, tôi lại liên tưởng đến Em. Em ngồi gục mặt bên lề đường, khóc nức nở, khóc tuyệt vọng. Bụi đường tung lên, phủ lấy Em. Chẳng thấy Em đâu nữa…

EM.
Bụi đường che khuất Em, nhưng Em vẫn còn đó. Em vẫn còn đó, nhưng Em muốn bụi đường cuốn Em đi. Tại sao thế? Ai làm ra nông nỗi này?

1.Em mồ côi cha từ lúc lên ba. Từ đó, Em chẳng còn ai để yêu. Cuộc đời Em chỉ là một cuộc hành trình dài đi tìm hình ảnh của một người cha. Em đi tìm, tìm mãi mà không gặp. Bơ vơ!

Năm hai mươi sáu tuổi Em mới có bạn trai. Bỗng Em cảm thấy hết bơ vơ. Bây giờ Em mới nghiệm ra rằng, Em phải có một người đàn ông bên cạnh mình. Em này tỏ hết nỗi lòng cho người bạn trai, lòng Em tự nhiên ấm lên. Khi Em đau, được người bạn đến thăm, Em cảm thấy như sức khoẻ đã phục hồi. Em ao ước được người bạn ấy làm cây dù che nắng che mưa cho suốt cuộc đời của Em. Em đã yêu và Em muốn làm vợ của người ấy.

2. Dường như…Dường như…dối với ngươờ bạn ấy thì tất cả chỉ là dường như. Dường như người ấy cũng yêu Em và cũng muốn làm chồng của Em để bao bọc Em suốt đời. Nhưng dường như người ấy lại muốn làm linh mục…Năm đợt chiêu sinh rồi, mà chàng vẫn chưa gặp may mắn. Lần này mà bị rớt nữa, thì chàng sẽ nằm gọn trong vòng tay của em mãi mãi…

Em hồi hộp chờ ngày công bố kết quả. Chàng…trúng tuyển. Thế là Em mất chàng. Lại bơ vơ, lại lạnh lùng. Chàng đến từ giã Em.

- Chúng ta chỉ là bạn thôi…Em nên nghĩ đến một người khác.
- Anh cứ học và làm linh mục đi. Em sẽ ở giá suốt đời. Em chỉ yêu cầu một điều…
- Điều gì?
- Anh không được yêu ai, ngoài Chúa mà thôi. Nếu anh không thể tiến tới bàn thánh, thì…Em vẫn chờ anh.

3. Chiếc xe đò dừng ngay bên cổng nhà thờ. Chàng bước lên xe cùng với cha mẹ và cô gái. Em vui vẻ như chưa từng thấy.

- Hằng ở lại nha!
- Chúc anh thành công. Sáu năm nữa Em sẽ tặng anh một bộ áo đi lễ…Đi nha!

Xe lăn bánh, chàng giơ tay vẫy. Em cũng vẫy tay. Nhưng chiếc xe vừa đi khuất, thì Em khuỵu xuống. Bây giờ Em mới thấy đau. Cô đơn quá chừng!

Năm lên ba, Em mất người cha. Năm lên ba mươi, Em mất người yêu. Đó là người đàn ông thứ hai mà Em đã đem lòng thương mến. Em khóc nấc lên một cách tuyệt vọng. Những chiếc xe đò kế tiếp vùn vụt chạy qua. Đất đỏ tung lên, bao phủ lấy Em. Em biến mất trong đám bụi mịt mù ấy…

EM.

Vết thương lòng vẫn còn rĩ máu, nhưng Em đã hoàn hồn. Em đang tự hỏi: Có nên yêu người ấy nữa không? Có nên chờ người ấy không? Có nên quên người ấy để hướng về một người khác? Và…than ôi, ở tuổi ba mươi này còn dễ lấy chồng không?

Em chỉ tự hỏi, chứ không hỏi tôi. Vì thế, tôi không dám trả lời Em. Nhưng tôi vẫn muốn suy nghĩ về Em, vì Em là một bài học đắt giá cho đời.

1. Người Em yêu dường như có yêu Em. Nói cách khác, người ấy chỉ yêu Em với điều kiện là không trúng tuyển trong đợt chiêu sinh thứ sáu. Bây giờ chàng đã trúng tuyển, chàng tạm ngưng yêu. Tạm ngưng chứ không chấm dứt. Tình yêu được hoá trang thành tình bạn. Đó một tình yêu chập chờn, đu đưa. Một tình yêu không chân chính. Người ấy đang đứng bên hai mũi xuồng. Táo bạo và liều lĩnh đối với bản thân. Và…dường như cũng rất tàn nhẫn đối với Em.

Có một người con gái đã thấy Em thất thểu đi ra từ đám bụi mịt mù. Người ấy hiểu Em, giận dữ thốt lên một tiếng cộc lốc: “Đểu”. Đó là lời phán xét quá nghiêm khắc. Tôi chưa đồng tình với phán quyết ấy, nhưng tôi vẫn ghi khắc vào ký ức để làm tài liệu suy gẫm về nhân tình thế thái. Tôi khuyên Em hãy quên người áy đi vì người ấy chỉ yêu Em bưàng một nửa con tim. Yêu như thế chưa phải là yêu.

2. Đã ba mươi tuổi rồi mà Em vẫn chưa lấy được chồng. Thời gian cứ vùn vụt trôi. Tuổi già cứ lù lù đi tới. Cái may mắn có một tấm chồng ưng ý càng ngày càng trở nên mong manh.

Đã đến lúc Em cảm thấy phải có một người đàn ông làm cây dù che mát cho đời mình, chống lại mưa nắng phũ phàng. Dù đã có trình độ học vẫn đại học, dù đã có địa vị trong xã hội. Em vẫn cảm thấy mình yếu đuối quá chừng. Phải có một người đàn ông. Phải có một người chồng. Ý trời là thế. Chúa sáng tạo Eva để làm ấm lòng Ađam. Chúa sáng tạo Ađam để làm mát lòng Eva. Mong rằng Em sẽ có được một tấm chồng.

3. Sẽ đến lúc Em cảm thấy ray rứt vô cùng vì chưa có một đứa con. Có con đó là ơn gọi của trời cao, là sứ mạng Chúa trao phó cho người phụ nữ. Oưn gọi có con sẽ có lúc trở thành tiếng gào thảm thiết. Nghệ sĩ Kim Cương đã tự thú với ký giả của tạp chí Đời rằng: “Tôi thèm khát một đứa con hơn là một người chồng”.

Có một cô sinh viên đi làm công tác xã hội ở nông thôn. Hai mươi bốn tuổi đời mà vẫn chưa có người yêu. Cô phỏng vấn một thiếu nữ

- Em nhiêu tuổi?
- Hai mươi.
- Em có gia đình chưa?
- Em có hai con rồi.
- Mới hai mươi mà đã hai con?!
Bỗng có một giọt lệ đọng ở khóe mắt. Cô sinh viên độc thân cảm thấy tủi tủi vì mình vẫn chùi lủi.

EM.
Đó là con đường Em sẽ đi qua. Chúc Em là người lữ hành may mắn.
...

https://www.dunglac.org/upload/article/1240042557.jpg

11 - ĐỜI

EM.
Tôi ngồi nói chuyện tào lao với các em lớp chồi.
- Ai mua bánh cho con?
- Cha con.
- Còn bé này, ai mua xôi cho con?
- Mẹ?
- Tụi con có cha có mẹ, sướng quá! Bác mồ côi cả cha lẫn mẹ luôn. Từ sáng tới giờ chẳng có ai cho bác tiền mua xôi, mua bánh. Đói quá! Khổ quá à! Tụi con cho bác một miếng đi… cho không?
- Không!
- Thấy chưa? Không cha không mẹ, khổ biết bao!

Bé Tuyền của Em tiu nghỉu.
- Con cũng không có cha luôn.
- Ủa, con có cha mà.
- Mẹ con đuổi cha con rồi.
- Thiệt sao? Mẹ con đuổi cha con hồi nào?
- Cha con về bên nội một tháng, rồi quay lại dựng chòi ở riêng.
- Thế con có qua chòi thăm cha con không?
- Mẹ con hổng cho.
Bé Tuyền rưng rưng nước mắt. Tôi muốn khóc theo.

EM.

Tôi đi vội vào trong xóm để tìm hiểu nguyên nhân tình thế thái. Còn bé Tuyền thì vẫn đứng xớ rớ ở đó, chẳng giống ai, chẳng bằng ai…

1. Cách nay chừng mười năm có một người đàn ông từ miền trên xuống đào đất mướn cho gia đình Em. Người ấy khoẻ như voi, đào đất hì hục, làm nhiều nói ít. Em là gái ba mươi, lỡ thời nhưng mặn mà. Mẹ Em thì gần đất xa trời, những mong cho Em có chỗ nương tựa, để bà an tâm ra đi.

Em nấu cơm cho thợ, bưng cơm cho thợ,… nói chuyện như sáo, liếc mắt đưa tình. Anh thợ khoẻ như voi, bây giờ lại hay nói, nói ỡm ờ. Mẹ Em mừng thầm, lâm râm khấn vái: “Lạy Trời, lạy Phật cho con tôi lấy được…chồng”. Hai đứa thậm thọt, hai đứa hú hí, mẹ Em quay mặt làm ngơ.

Cuối mùa đào đất, đám thợ rửa vá lục tục về quê. Anh thợ khoẻ như voi cũng vác vá đi, tỉnh bơ, chẳng thương chẳng nhớ. Thì ra hắn đã có vợ. Thế là Em ôm hận, vì chỉ được làm mẹ mà không được làm vợ. Dư luận trong xóm rộn lên một thời. Người ta chửi Em. Người ta kết án Em. Rồi người ta quên bẵng đi…

2. Em chắt chiu nuôi con, đứa con không có cha, oặt ẹo và chậm biết nói. Em cúc cung tận tuỵ nuôi mẹ, người mẹ rầu rĩ, lầm lì như người bất mãn kinh niên…Thế rồi mẹ Em ra đi, về bên kia thế giới, hai mắt khép không được, vì Em chưa thành gia thất. Bứt rứt vô cùng!

Em thao thức lấy chồng. Lấy chồng để báo hiếu, để mẹ Em yên tâm ở nơi chín suối. Bỗng có một người đàn ông đạp xe đi bán kẹo kéo, ghé nhà Em xin miếng nước. Em múc nước cho người ấy một ca nước, tự nhiên thấy lòng mình rạo rực, thương thương. Người ấy uống ca nước mà tay run run. Em nghĩ là Trời Phật run rủi. Người đàn ông đã năm mươi ngoài mà tứ cố vô thân, nên muốn dừng chân, chấm dứt cảnh phiêu bổng. Một năm cơm thú phạt với xóm giềng, thế là xong. Căn chòi xơ xác của Em bỗng trở thành mái nhà ấm cúng.

Người đàn ông ngoài năm mươi mới lấy được vợ, thương vợ quá chừng. Người đàn bà có con mà chưa làm vợ nay lấy được chồng, sung sướng vô cùng. Sống với người đàn ông ấy chưa đầy ba năm. Em đã có thêm hai mặt con nữa. Bốn công ruộng, hai công vườn, đủ sống qua ngày.

3.Ngày tháng trôi đi, êm ả như dòng sông hiền hoà. Đùng một cái, người đàn ông cuốn gói ra đi, âm thầm lưạng lẽ như ngày vào xin nước uống. Lại tứ cố vô thân. Lại bềnh bồng nổi trôi. Trôi về đâu? Không ruộng, không vườn, không một đồng xu dính túi. Có vợ, bị vợ đuổi. Có con, con không dám nhìn. Người đàn ông sa xuống tận đáy vực thẳm của định mệnh. Sáu mươi tuổi đời, mặt choắt như mặt chuột, chẳng dám nghĩ đến tương lai, người đàn ông thất thểu đi vào bóng đêm.

Ông chỉ nuôi tôm đi nhậu về khuya, thấy người đàn ông ngồi bên gốc cây còng, bèn động lòng trắc ẩn dẫn ra chòi gác vuông tôm ngủ đỡ một đêm. Sáng ra, ông chủ mướn người đàn ông ấy ở lại gác vuông tôm, ông cho ăn ngày hai bữa, lâu lâu lại cho thêm một ly cà phê đá. Chỉ có thế thôi.

4. Tình cờ, tôi gặp chồng Em ở cổng bệnh viện. Hom hem. Hốc hác. Hai người bá vai dìu nhau vào quán cà phê. Tôi kêu hai ly cà phê đá và hai điếu thuốc Jet.

- Anh đi đâu mà vô bệnh viện vậy?
- Tôi đi khám. Mới mổ bao tử.
- Tại sao hai vợ chồng thôi nhau vây ?
- Từ ngày mổ bao tử…bất lực luôn. Nó đâu có cần mình nữa…

Tôi không đủ can đảm để nhìn vết thương sâu hoắm của tình đời, tôi bắt tay giã từ chồng Em, rời khỏi quánh cá phê Giọt Đắng. Cà phê đã đắng, đời còn đắng hơn. Buồn quá!

EM.

Chồng Em chẳng có gì để cho. Ruộng vườn là của Em. Nhà cửa là của Em. Chồng Em chỉ có sức lao động để cho, thì bây giờ không còn nữa. Kể cả “cái ấy” để cho, thì bây giờ cũng cạn kiệt rồi. Em tuyệt vọng! Em đoạn tuyệt!

Nhưng không lẽ đời chỉ là thế và tình chỉ có thế? Vợ chồng là chuyện riêng tư của Em, tôi chẳng dám ngó. Những thao thức và thòm thèm của tuổi bốn mươi là chuyện của thiên nhiên và của riêng Em tôi chẳng dám mon men. Nhưng trên tất cả vẫn là tình người. Em là người, tôi là người, chồng Em cũng là người. Người chẳng nên xử tệ với người.

Và…bé Nguyên, bé Tuyền cũng là người. Hai bé cần tình yêu của mẹ cũng như tình yêu của cha. Em có nhiệm vụ tạo điều kiện để hai bé được hưởng tình cha và để lớn lên mà không mang mặc cảm “không có cha”. Con có cha như nhà có nóc. Em đừng đang tâm phá cái nóc ấy của hai đứa con mà Em vẫn hằng yêu dấu
...

https://www.dunglac.org/upload/article/1240229748.jpg

12. CHÍ TRAI

EM.
Hôm ấy Em trao cho tôi một tờ giấy. Cặp mắt long lanh. Nụ cười tự tin. Tôi chậm rãi mở. Dường như có mùi tanh tanh. Tôi ngửi. Em cười. Đó là một lời thề bằng máu, máu của Em.

Tôi thề với Đấng Tạo Hoá;
Tôi thề với vong linh của tổ tiên;
Tôi sẽ đem hết khả năng của mình để học cho đến thành tài.
Tôi sẽ làm nhà bác học, chế tạo vũ khí nguyên tử, làm vinh dự cho tổ quốc và cha mẹ.
Nếu tôi không thực hiện lời thề này, thì tôi không đáng làm người.
Cần Thơ, ngày…

Tôi ứa lệ. Em nhìn tôi, bỡ ngỡ. Tôi hỏi Em, nhát gừng.

- Được không ?
- Được.
- Chắc không?
- Chắc.

Em ra về, ngước mắt nhìn tôi. Tôi vào văn phòng, cúi mặt, trầm tư.

EM.
Tôi có ngàn học trò, nhưng chưa có học trò nào giống như Em. Chưa có trò nào trích máu ăn thề như Em. Tôi sung sướng vô cùng. Tôi xúc động đến rơi lệ. Tôi ngồi một mình vẽ lại chân dung của Em.
Một học sinh nghèo, ăn mặc lôi thôi, ít nói và ít bạn, chỉ biết học mà không biết chơi, nhát gái và hơi gàn. Vầng trán cao và rộng. Chân mày rậm và thô. Môi mỏng và khít rịt. Quai hàm vuông và vững. Nhận dạng Em như thế, tôi tin rằng Em sẽ thực hiện được lời thề.

Nhưng con người của Em có hai mặt. Trong học bạ của Em tôi phê: Học rất giỏi và giàu nghị lực. Nhưng trong sân trường bạn gái chê Em là tủ lạnh, là sư cụ; bạn trai gọi Em là nhà bác học đãng trí.

Dường như thiên tài thì phải đãng trí, người có tài thì phải có tật. Thomas Edison, cha đẻ của bóng đèn điện, cũng nghèo như Em, đáng trí như Em, dơ dáy và bầy hầy như Em. Cả đời ông chỉ ăn mặc chỉnh tề được một năm, đó là năm sắp cưới vợ. Có ích cho đời, nhưng có lẽ ông là gánh nặng cho vợ con. Uổng thật!

Bác sĩ Phaolô Nagai, chuyên viên về phóng xạ nguyên tử, khoa trưởng trường Đại Học Y Khoa Urakami đã tự thú trong cuốn hồi ký: “Những quả chuông của thành phố Nagazaki” rằng: Vợ chăm sóc ông như một người mẹ chăm sóc con thơ; còn ông thì suốt đời cứ ngơ ngơ như không có vợ; ông chỉ âu yếm và chăm sóc vợ một lần, đó là sau vụ Mỹ ném bom nguyên tử xuống Nagazaki, ông hốt đốt xương cháy vàng của vợ bỏ vào cài thùng thuếc, âu yếm ôm vào lòng, thất thểu đem chôn ở một gốc cây trong vườn nhà. Tội nghiệp! Liệu Em có tìm được một người vợ hiểu Em, thương Em vào bao dung với Em như bà vợ của Nagai hay không?

Tôi mong Em sẽ trở thành thiên tài, nhưng tôi muốn Em đừng đãng trí.
Bởi thế, tôi đề nghị:

1.Em cứ chăm chỉ học hành như thế, nhưng hãy bớt “tủ lạnh” với bạn bè. Hãy hoà mình vào sinh hoạt học đường của bạn bè. Giao lưu sẽ giúp Em sống quân bình hơn, nhân bản hơn. Con người là một sinh vật có xã hội tính: sống với, sống như và sống cho. Rồi đây Em sẽ lấy vợ và sinh con. Em phải là cái dù che mát cho vợ con. Em nên biết nịnh vợ và nựng con. Niềm vui của Em, nụ cười của Em là hạnh phúc của gia đình, là bầu khí giáo dục thuận lợi cho con cái. Hãy thông minh để được kính trọng. Hãy niềm nở để trở nên thân thương, được kính trọng và được yêu mến. Em hãy thế thực hiện điều đó.

2.Em hãy hủy lời thề chế tạo vũ khí nguyên tử. Cả nhân loại đang oán hận nó và đang sịư bị nó hủy diệt. Em hãy chiêm ngưỡng lương tâm trong trắng của nhà Bách Học Alfred Nobel. Ông đã phát minh ra cốt mìn để phục vụ loài người trong ngành xây dựng. Nhưng khi thấy loài người đưa cốt mìn vào chiến tranh, ông đau đớn, ông hối hận. Ông muốn đền tội bằng cách dâng hiến hết tài sản của mình để lập ra giải Nobel Hoà Bình.

Em hãy đọc “Tầng Đầu Địa Ngục” của Soljenitsyne để thấy rằng các nhà bác học có thể chỉ là những tên nô lệ cho những nhà đọc tài quân phiệt. Khoa học và nhà khoa học có thể vô tình trở thành công cụ tiêu diệt loài người. Em hãy ghê tởm chiến tranh. Em hãy ghê tởm và lên án vũ khí, nhất là vũ khí giết người hàng loạt.

Em hãy yêu cha mẹ. Tuyệt vời! Nhưng Em đền ơn cha mẹ bằng cách ấy ư? Cha mẹ chỉ ước mong một điều, đó là Em giỏi và ngoan. Và chỉ có cách đó, Em mới đền ơn cha mẹ đầy đủ nhất và xứng đáng nhất. Tôi tặng Em một câu chuyện để Em xác tín rằng: con cái giỏi và ngoan là con cái hiếu thảo tuyệt vời.

Tôi đáp xe đò từ Cà Mau về Sài Gòn. Tôi ngồi ở băng trên. Phía sau tôi là ba người đàn bà. Người lạ, nhưng nói chuyện như người thân.

- Chế đi Sài Gòn có chuyện gì mà đùm đề dữ vậy?
- Thì đi thăm nuôi thằng con thứ tư. Nó mới vô Đại Học Y Khoa tháng rồi. Nhà nghèo muốn chết, nhưng thấy con nó ham học thì phải ráng.
- Hết nhiêu rồi?
- Hai trăm giạ lúa bay cái vù.
- Có con học giỏi sướng thấy mồ. Nếu tôi mà được như thế, thì ba trăm giạ tôi cũng chơi luôn. Chỉ sợ là con mình có ham chơi rồi nó hư thôi.
- Hổng có đâu! Thằng này ngoan lắm, chẳng biết chơi bời là gì.
Người đàn bà thứ ba, có lẽ là người Hà Nam Ninh đế vô một câu, khiến cả xe cười ẩm lên.
- Đẻ con ngoan nó mát cái…


4.Em yêu Tổ Quốc và muốn đưa Tổ Quốc lên bậc vinh quang. Tôi ngợi khen Em và mong Em được Tổ Quốc ghi công. Nhưngem lại nuôi mộng bá quyền. Đó là ái quốc cực đoan, là nguyên nhân của chiến tranh xâm lwocj. Quê Hương ta đã bị xâm lược nhiều lần. Ta đã phải giành độc lập bằng biết bao xương máu. Tôi tưởng rằng Em đã cảm nghiệm được tội ác của chiến tranh xâm lwocj ngay trong huyết quản của Em rồi. Ai ngờ?! Cả thế giới đang trở thành một ngôi làng thân thương, thì Em lại nỡ tâm biến Tổ Quốc của mình thành một thế giới cô đơn ư?
...

https://tgpsaigon.net/sites/default/f.../chanphau1.gif

Mình ngưỡng mộ Cha Hậu lắm, ước mong có dịp nào xuống Cái Rắn thăm Cha một lần cho thoả lòng. Cảm ơn bạn đã đánh máy lại và post lên quyển sách rất hay này. Thân mến!

hiii cám ơn bạn đã dành thời gian đọc bài , thật ra ngonluatraitim đâu có thời gian mà ngồi đó đánh máy ( quên ghi í mà ) tác phẩm này ngọnluatraitim đọc trang web dunglac.org thấy hay quá nên coppy qua . Cám ơn bạn nha .https://anhdepblog.com/graphics/good-day/images/30.gif

13. ĐÀNH DANG DỞ
https://www.dunglac.org/upload/article/1240230061.jpg


EM.
Em sinh ra giữa miền đồi núi trập trùng. Em lớn lên, xinh đẹp như một bông hoa rừng quý hiếm, hoa cô đơn. Em ngoan đạo như một thiên thần, thiên thần lẻ loi. Em là cành mai, trai làng chỉ là cú vọ. Thân xác Em ở miền núi, nhưng linh hồn Em thì ở miền xuôi.

Có một chàng trai miền xuôi lên kiếm việc lầm. Lưng dài, vai rộng. Trình độ văn hoá: lớp 10 hệ 10. Ngoan đạo. Đi lễ hằng ngày. Ăn nói lễ phép. Đúng là của Trời cho. Em tập bay, không cần suy nghĩ. Em tấn công tới tấp.

Hôm ấy, Em rạo rực đến tột cùng. Em mời chàng trai miền xuôi đi thăm đồi chè. Em nói như sáo, chàng câm như hến. Em lanh như sóc, chàng lờ đờ như chuột phải khói. Em chủ động như con trai, chàng thụ động như con gái. Em thắng, chàng thua…Em chiến trọn vẹn thân xác của chàng, nhưng linh hồn của chàng thì Em chỉ xin được một nửa…

Chàng lên xe để về miền xui, chẳng dám hứa hẹn gì với Em. Xe chuyển bánh. Em đấm vào thùng xe một cách tuyệt vọng. Em ngồi xuống bên lề đường, ôm mặt mà khóc. Bụi xe phủ lên người Em. Còn chàng và xe thì không còn thấy nữa.

Ngày tháng cứ lặng lẽ trôi đi. Tin tức về chàng trai miền xuôi chỉ còn là tưởng tượng. Dường như chàng đã lấy vợ. Dường như chàng đã vô tận Cà Mau mịt mù. Còn Em thì không dám đi lễ nữa. Bông hoa rừng của ông Chánh Trương đã héo, thiên thần của họ đạo bây giờ đang chuẩn bị làm mẹ, người mẹ chửa hoang… Em sinh được một bé trai, khuôn mặt giống hệt chàng trai miền xuôi. Em không được làm vợ, nhưng quyết tâm làm mẹ. Em phải làm mẹ, để giữ trọn hình ảnh chàng trai miền xuôi.

Con Em lớn lên, khôn ngoan và dễ thương vô cùng. Còn Em thì ngoan đạo như xưa, nết na như xưa, và xinh đẹp quá chừng: “Gái một con, trông mòn con mắt”. Chẳng ai còn nhớ đến tội lỗi của Em nữa. Trai làng lại đua nhau bóng gió xa xôi với Em. Đán cưới của Em linh đình như đám cưới con nhà giàu gia giáo.

Người chồng của Em yêu Em như yêu thiên thần, vì Em ngoan ngoan đạo như xưa, vì Em xinh đẹo quá chừng. Nhưng trong chuyện yêu đương, Em cứ lững lờ, Em cứ hững hờ. Linh hồn của Em, cứ đến lúc ấy thì lại lần mò về Cà Mau xa tít mù khơi…Chồng của Em là thực, chàng miền xuôi là mơ. Thực tế càng ngày phũ phàng. Giấc mơ thì càng ngày càng đẹp. Thế là Em lại thôi làm vợ, để mãi mãi tôn thờ chàng trai miền xuôi.

Em đã bắt liên lạc được với chàng miền xuôi. Trong thư hôig âm chàng tự thú: chàng yêu Em nhưng chỉ dám yêu một nửa, vì lúc ấy chàng đã hứa hôn với người con gái láng giềng. Khi đã có vợ, chàng vẫn dành cho Em một nửa tình yêu. Đôi khi chàng chỉ dành cho vợ cái xác, còn linh hồn thì chàng dâng trọn cho Em. Em sung sướng quá chừng! Bây giờ trong nhà của em đã có một gia đình ba người. Em ghép hình chàng miền xuôi vào với mẹ con của Em, để trong hình: Em có chồng và con của Em có cha. Em dụ khị chàng miền xuôi: “Về với Em đi. Em vẫn là của anh. Con anh giống anh như lột…Về đi anh”.

Thế là sống gió nổi lên làm rung rinh căn nhà ở miền cuối Việt. Chàng trai miền xui thú tội với vợ.

- Cô ấy đập thùng xe, rồi ngồi gục xuống…Anh cứ nghĩ đến mà đau lòng. Vì thế sau khi cưới em, anh cứ ngơ ngơ như mất hồn. Anh muốn về Bắc thăm cô ấy một lần.

- Nếu anh về ngoài ấy, thì em chết mất. Em chỉ cần có anh. Nghèo khổ không thành vấn đề.
- Anh chỉ muốn gặp cô ấy một lần, nói cho hết lời hết lẽ, rồi anh lại về với Em. Anh cũng muốn nhìn mặt thằng con của anh một lần.
- Nếu cô ấy giữ ở lại thì sao?
- Anh chỉ sợ vì yếu đuối mà siêu lòng. Nhưng bỏ em và các con ở đây sao đành.
- Anh đừng đi. Anh sẽ yếu đuối. Cô ấy còn đẹp quá.

EM.
Vợ chàng trai miền xuối phải run lên trước nhan sắc của Em. Thế là Em đã thắng 1-0 rồi. Hãy bằng lòng với tỉ số ấy. Hãy thôi đừng réo gọi nữa.

1. Chàng chỉ đẹp khi còn ở trong mộng. Khi chàng ống sờ sờ trước mặt Em, thì mộng sẽ vỡ tan tành. Lúc đó Em lại hối hận và than thở: “Biết thế thì…”

2. Chàng luôn luôn chỉ dành cho Em một nửa linh hồn. Cái nửa kia sẽ giày vò Em khôn nguôi.

3. Nếu Em yêu chàng thì đừng dồn chàng vào thế hụt hẫng. Chàng là mối tình đầu của Em, nhưng Em không phải là mối tình đầu của chàng. Chàng không thể dứt tình dứt nghĩa với căn nhà ấm cúng ở miền cuối Việt. Ở đó có tình, có lý và có pháp. Nếu chàng trở lại với Em, thì chàng phải ra đứng trước vành móng ngựa của toà án lương tâm, lương tâm chàng phải chết. Người giết lương tâm của chàng chính là Em.

4. Em đã làm mẹ, đó là tột cùng của niềm vui, của hạnh phúc. Con Em có tài và có đức, tương lai của nó thật sán lạn. Em hãy ở vậy để nuôi con, con Em sẽ kính phục Em, biết ơn Em. Khi Em rước chàng trai miền xuôi về, dù người ấy là cha của nó, nó vẫn thấy có điều gì không bình thường. Hạnh phúc hiện đang ở trong tay Em có thể sẽ lọt qua kẽ tay mà biến đi mất. Đứa con trái của Em đã bước vào tuổi trưởng thành, nó muốn thấy độ dày của công cha cũng như độ rộng của nghĩa mẹ. Cha nó không nuôi nó, nên chẳng có công gì. Nó coi thường. Nó không muốn đền ơn đáp nghĩa. Thế là xôi hỏng bỏng không.

5. Tôi muốn nói nhỏ với Em một lời cuối cùng, đó là cả hai người cùng là tín đồ Công giáo. Cả hai hãy ở yên vị trí của mình. Đó là điều mà Giáo Hội yêu cầu. Và đó chính là các thế để cả hai giữ được hạnh phúc đang có của mình.

14 - MŨM MĨM
https://www.dunglac.org/upload/article/1240360328.jpg

EM.
Em không đẹp như một bông hoa, nhưng Em hấp dẫn như một trái hồng: tròn trịa, mũm mĩm, hây hây. Cả hạnh kiểm lẫn học vấn của Em đều từ trung bình trở xuống. Em không đam mê một thứ nào của tuổi học trò: thơ, nhạc, tem, thể thao và đọc sách. Em chỉ thích tỉa tót và ăn hàng.

Học hết lớp đệ tử, Em rút hồ sơ. Hỏi Em tại sao nghỉ học sớm thế, Em chỉ cười tủm tỉm. Mùa thu năm ấy, nhiểu bạn cũ của Em xin nghỉ học một buổi để đi đám cưới, tôi mới biết là Em đã lấy chồng. Tôi không nói gì, nhưng tiên đoán rằng tương lai của em không sáng.

Em nghỉ học được một thời gian thì tôi cũng nghỉ dạy học. Tôi đi truyền giáo ở miền cuối Việt. Chẳng còn bao giờ gặp Em. Chẳng còn bao giờ nghĩ đến Em. Hôm ấy, tôi đứng trên mỏm phà, mắt nhìn về phía Cái Vồn. Có một móng tay dài điều kiển trên vai, tôi quay lại:

- Cha! Cha còn nhớ con không?
- Chờ cha một chút. Mođen quá, cha nhìn không ra…Rồi! Không còn một nét nào của ngày xưa, trừ ra: tròn trịa, mũm mĩm. Bây giờ con làm gì?
- Có quới nhân nuôi cha ạ. Cuộc đời của con lênh đênh dữ lắm. Con sẽ biên thơ kể cho cha nghe. Con vẫn là học trò của cha, cha đừng bỏ con.

Phà cập bến, tôi giã từ Em để vội vẫ đi đến điểm đón xe. Tôi cười. Em khóc. Tôi giơ tay vẫy chào. Em cúi mặt. Bây giờ trên bàn viết tôi có một lá thư dày cộm. Vẫn tuồng chữ của Em ngày xưa. Người nào chữ ấy: tròn trịa, mũm mĩm.

1. Người chồng thứ nhất là một thầy thuốc nam, tu tại gia, ăn chay trường và lớn hơn Em mười tuổi. Em không yêu thầy, nhưng lại chủ động lấy thầy, vì thầy có tiền nuôi Em, còn Em thì không phải vất vả. Thầy lấy vợ, nhưng lại cho rằng chuyện vợ chồng chỉ là yếu đuối. Thầy vẫn đến với vợ, nhưng vội vã như thằng ăn vụng. Đến lén, chuồn lẹ.

Chẳng bao giờ Em được thỏa mãn cả về tình dục lẫn tình yêu. Mà Em thì lúc nào cũng rạo rực về cả hai món ấy. Em đành phải chia tay, để thầy khỏi mang mặc cản tội lỗi…

2. Người chồng thứ hai là một người Hoa giàu có. Vợ mới chết. Con cái đều đã trưởng thành và có tư riêng. Ăn, mặc, tình yêu và tình dục cái nào cũng phủ phê. Em rất mãn nguyện. Nhưng xét cho cùng thì đời sống hôn nhân chỉ thấy có xác thịt. Chồng Em ở tuổi hồi xuân, còn em thì ở tuôit bốn mươi. Chồng Em là người Hoa hưởng thụ, còn Em thì mũm mĩm, tròn trịa. Tình yêu thì nuôi mãi không lớn. Tình dục thì cứ hì hục mãi không chán. Em cảm thấy đời là tầm thường. Và…dường như Em cảm thấy tình dục đang trở nên một gánh nặng oằn vai.

3. Em bắt đầu nghĩ đến một thứ tình yêu trong sáng. Ở đó tình dục chỉ là bằng chứng của tình yêu. Em bắt đầu đem lòng yêu thương một ông giáo già sống bằng nghề hoa kiểng. Em bắt đầu chán ông chồng người Hoa và tìm cớ để chia tay.

Em van xin tôi cứ coi Em như học trò ngày xưa. Cứ rầy, cứ dạy và nếu cần thì cứ đánh. Hổng dám đâu. Nhưng mà…

EM.
Tôi là Linh Mục. Tôi là nhà giáo. Tôi rất sợ hãi hình ảnh của Em thuở áy: tròn trịa, mũm mĩm, hây hây. Đó là dấu hiệu của tình dục. Tình dục quyết định số phận của Em. Tình dục khống chế suốt cuộc đời của Em.

1. Những điều lẽ ra Em phải làm:

- Ham học, theo đuổi một thứ đam mê trong sạch như thể thao, thơ nhạc, píc-níc, cắm trại. Những đam mê lành mạnh này sẽ giảm thiểu được tình dục.
- Đừng làm biếng, bớt tỉa tót và bớt ăn vặt lép nhép, Em sẽ giàu nghị lực. Kiềm chế được khuynh hướng xấu nhỏ, Em sẽ làm chủ được khuynh hướng xấu chủ chốt.

2. Những sai lầm Em đã phạm:

- Lấy chồng quá sớm. Em đòi làm người lớn khi Em vẫn là con nít. Em bước vào địa hình lạ mà không có la bàn.
- Em lấy ông thầy thuốc nam chỉ vì Em muốn sống nhàn. Trái đất này không có chỗ nào dung dưỡng người lười biếng. Mồ hôi là cái giá phải chăng nhất để trả cho chén cơm. Manh áo và sự nghiệp.
- Người chồng ăn chay trường, thiếu chất đạm, thì không thể đáp ứng nhu cầu sinh lý của một người vợ tròn trịa, mũm mĩm như Em. Tình dục không phải là tất cả trong đời sống hôn nhân, nhưng vẫn là một sinh hoạt nổi cộm và đóng góp rất nhiều trong việc xây dựng hạnh phúc. Đồng cảm và tương xứng trong tình dục là điều cần thiết mà Em chưa lường được.
- Em mãn nguyện khi lấy được ông chồng giàu có ở tuổi hồi xuân. Ăn ngon, mặc đẹp và thỏa mãn xác thịt. Rồi Em chán vì cuộc sống ấy chỉ có thú tính và thiếu nhân tính.
- Em đang ngo ngoe thò tay sang vườn hoa kiểng của một ông giáo già. Em muốn có một tình yêu trong sáng. Thật không? Hay đó chỉ là ảo tưởng!

3. Tôi phải nói gì với Em bây giờ?

- Quên hẳn ông thầy thuốc nam gàn dở, tu chẳng ra tu, đời chẳng ra đời. Không có lý cũng chẳng có tình.
- Đừng thò tay qua vườn hoa kiểng của ông giáo già. Em chưa đạt được cái thú thanh cao của thầy giáo già. Em sẽ không hiểu được ổng; ổng cũng sẽ không kính trọng Em như lẽ đương nhiên phải có giữa vợ và chồng.

- Em hãy dừng lại trong khuôn viên của ông chồng người Hoa. Hoãn binh kế. Em dừng lại để suy nghĩ và ổn định. Ở những tuổi bốn mươi rồi mà Em vẫn chưa có con. Con là hạnh phúc cao nhất của phụ nữ. Em không có con, nhưng Em phải có tình mẫu tử. Em hãy chăm sóc, nâng niu những đứa cháu nội, cháu ngoại của chồng, để Em thực sự hội nhập vào gia đình của chồng. Ở đó Em có chỗ đứng. Ở đó Em có niềm vui, dù rằng chưa phải là hạnh phúc mà Em ước mơ. Em vẫn hy vọng có tình yêu? Một mối tình già sẽ đến, rất đằm thắm, rất trong sáng. Lúc ấy chỉ còn hai người đùm bọc nhau. Con cái ra riêng hết rồi. Nước chẳng bao giờ chảy ngược. Con cái chẳng hủ hỉ với cha mẹ. Tình già đẹp vào lúc ấy. Mong Em cứ nhìn về hướng ấy.
...

15 - SỐ PHẬN NGHIỆT NGÃ https://www.dunglac.org/upload/article/1240444932.jpg



EM.
Em là một học sinh ưu tú của tôi. Môn văn, toán và sinh ngữ trên học bạ của Em tôi luôn phê: giỏi. Về tư cách thì Em nết na kiểu đàn chị. Cha mẹ Em có địa vị trong xã hội và có uy tín lớn trong họ đạo. Tương lai của Em sẽ rực rỡ, tôi vẫn thầm nghĩ như thế.

Sau hơn mười năm xa cách, tôi gặp lại Em ở Sài Gòn. Em kể chuyện về đời mình. Sau khi thi đậu Tú Tài Hai, Em lấy chồng. Chồng Em là một anh Trung Úy Hải Quân. Thật xứng đôi vừa lứa. Em hãnh diện với bạn bè. Tụi nó từ Cần Thơ lên chia vui với Em. Đầy một xe. Em đang tíu tít với bạn bè cũ, thì chồng Em gọi giật giọng:
- Em!
- ?
- Làm cái gì mà cứ đứng hoài ở đó? Bà con hai họ đang chờ muốn dài cổ ra kìa!

Em mất mặt với bạn bè. Chúng nó lên xe không một nụ cười từ giã. Còn Em thì lủi thủi đi vào, đứng bên cạnh người chồng vô tâm vô tình. Cúi đầu xá trước bàn thờ tổ tiên, mà cứ ngỡ đó là bàn thờ của người dựng nước lã. Tiệc tùng linh đình. Qùa tặng chồng chất. Chụp hình chung. Chụp hình riêng…Em vô cảm.

Khi màn đêm buông xuống, kẻ thân người thích đều ra sân chén thù chén bạc, để nhường cho tôi đôi tân hôn một không gian yên tĩnh và thân thương. Em không thèm thân, cũng chẳng cần thương. Em nhìn vào bức tường và trút cơn thịnh nộ lên nó.

- Mới ngày đầu mà anh đã làm nhục tôi rồi, thì làm sao tôi có thể ăn đời ở kiếp với anh!
- Anh xin lỗi được không?
- Hậu xét, bây giờ tôi cần ở một mình.

Em ở một mình trong một tháng trọn. Không động phòng. Phòng không động.
Em được một linh mục Dòng Chúa Cứu Thế khuyên: nên hợp hôn, nên hoà hợp, vì đó là con đường tốt nhất, hoặc kém xấu nhất. Em miễn cưỡng vâng lời. Hy vọng đó là con đường tốt nhất. Nhưng hy vọng mỏng manh. Em cố gắng chiều chồng. Chồng Em cố gắng làm vui lòng vợ. Nhưng chỉ là “vui gượng kẻo mà…”
Một ngày Chủ Nhật, chồng Em mời Em đi dạo phố.
- Trang điểm lạ nghen!
- Cũng phải chu đoá một chút chứ.
Càng thắng bộ comlê trắng, cỏ đôi giày tây láng coóng, đi cồm cộp từ tầng trên xuống tầng dưới, nhỏng mỏ lên.
- Làm cái gì mà lâu dữ vậy?
Em cứ tưởng chàng sẽ đứng đợi nàng ở cửa, rồi đỡ tay nàng, cùng nàng nhẩn nha đếm bậc thang. Ai ngờ! “Làm cái mà lâu dữ vậy?” Không ga-lăng, thiếu tế nhị…Em thất vọng.

Em ly thân và chấp nhận sống cô đơn. EM tự thú: “Nếu lúc ấy con già dặn như bây giờ, thì con đã vượt qua. Nhưng tuổi học trò còn mơ mộng quá, không đủ sức chịu đựng. Bây giờ con mới hiểu rằng hôn nhân không phải là mộng mơ, nhưng là một bổn phận, một trách nhiệm nặng nề.

Tuổi trẻ phải đựoc chuẩn bị kỹ, trước khi bước vào đời sống hôn nhân”.

Để quên đi những kỷ niệm buồn, để làm lại cuộc đời ở một phương trời xa, Em quyết định vượt biên. Tôi mong Em tới bờ tới bến.

Hai năm sau tôi gặp cha Em ở một cổng nhà thờ.
- Con Thủy bây giờ ở nước nào?
- Chắc là nó bị đắm tàu. Con theo dõi tin tức từ hai năm nay mà không thấy tăm hơi. Số phận của nó nghiệt ngã quá!...

EM.
Em đã chìm xuống đáy biển Đông, mang theo tất cả hoài vọng của tôi về Em. Em không còn nữa, tôi bắt đầu suy nghĩ về Em.

1. Học giỏi, con nhà giàu. Nết na và hơi nghiêm khắc. Em hơi khó tánh và đòi hỏi người khác phải hoàn hảo. Sống trong một thế giới tương đối, thì không nên đòi hỏi quá nhiều. Nghiêm khắc với bản thân và bao dung với mọi người, Em sẽ dễ hoà mình và dễ được chấp nhận. Hạnh phúc thích cư ngụ trong những tâm hồn bao dung, chứ không ưa ở trong những con người hoàn hảo.

2. Cha Em là người đạo hạnh. Đúng, và Em có quyền hãnh diện về cha Em. Nhưng rồi Em sẽ không sống mãi với cha. Em phải sống với người đàn ông không được như cha Em. Em có nhiệm vụ xây dựng cuộc đời cho người ấy, giúp người ấy vươn lên.

3. Tôi hoài vọng quá nhiều về Em. Tôi quên rằng Em là con gái. Người con gái lệ thuộc vào môi trường quá nhiều. Em là cành mai, nhưng chẳng ai có quyền cấm con cú vọ đến đó để đậu. Cũng chẳng ai dẫn được con phượng đến để đậu lên đấy.

“ Thân em như tấm lụa đào,
Phất phơ trước gió, biết vào tay ai?”

Tôi muốn rằng người con gái phải lật ngược thế cờ, chủ động việc quyết định cuộc đời của mình. Cứ làm tấm lụa đào nhưng đừng phất phơ trước gió. Nhưng…đến bao giờ?

4. Dường như người ta học tập rất nhiều để trở thành cô thơ ký, cô thợ may, anh thợ máy, anh cầu thủ, nhưng cũng dường như chẳng có ai học tập để làm chồng và làm vợ. Để làm vợ không phải chỉ có: công, ngôn, dung, hạnh, mà còn phải hiểu biết thật sâu sắc về tâm lý đàn ông. Chính bản thân mình, người con gái phải tập chịu đựng nghịch cảnh, phải quen cho hơn là nhận, để rồi chính lúc cho là khi nhận lãnh.

5. Cha Em bảo: số phận của Em nghiệt ngã quá! Mỗi người có một số phận. Nhưng số phận chính là nhân cách của Em. Nếu Em biết học tập để bớt nghiêm khắc, bớt đòi sự toàn hảo; nếu Em biết sống bao dung hơn và sẵn sàng chấp nhận lặng lẽ tương đối, thì cuộc đời của em đã không như thế: Nghiệt ngã quá!

Xin gởi đến linh hồn Em một kinh nguyện. Xin phó thác hồn Em cho vòng tay yêu thương của Chúa.

16 - KHỔ ƠI LÀ KHỔ

https://www.dunglac.org/upload/article/1240808765.jpg


EM.
Em đến thăm tôi. Bơ phờ.
- Sao mà xuống dốc dữ vậy?
- Đàn bà kỳ cục, không thể hiểu được. Biết như vậy thì đi tu cho khỏe… Khổ ơi là khổ !
- Đi tu lộn đường còn khổ hơn nhiều.
- Tu là cõi phúc mà. Còn tình chỉ là dây oan.
- Tu đúng, yêu đúng thì đều là cõi phúc. Tu vụng, yêu dại thì từ chết đến chết. Thử kể chuyện yêu là dây oan coi.

Em kể một hơi về đời sống gia đình, trong đó Em là người mực thước, sòng phẳng, rõ ràng; còn vợ Em thì u u minh minh, lấp lửng, ỡm ờ, bực bỏ mẹ…
Em là thầy giáo dạy môn toán, vì thế mọi sinh hoạt trong gia đình của Em đều giống như một bài toán: rõ ràng, minh bạch, gọn gẽ. Em tuyên bố với vợ Em y như Em khẳng định với học trò.

1. Từ ngày thứ hai đến ngày thứ sáu: anh đi dạy học. Đó là những ngày của học sinh. Anh dạy học ở trường, ở tư gia hay ở bất cứ nơi nào thì đó là quyền của anh, em không được xía vào. Anh dạy riêng cho nam sinh hay nữ sinh, đó là chuyện thầy trò, em không được ghen, không được bày đặt chuyện tình cảm lăng nhăng.

2. Ngày chủ nhật là ngày của Chúa. Anh đi lễ, anh đi sinh hoạt đoàn thể với anh chị em trong họ đạo. Anh đi sớm về muộn, em không được nghi ngờ. Nghi ngờ chồng là có tội.

3. Ngày thứ bảy anh không bao giờ dạy học, anh không tham gia công tác của nhà thờ. Ngày ấy là ngày của em. Anh ở nhà suốt ngày để phục vụ em. Em muốn gì anh cũng chiều. Em muốn coi phim gì, em muốn ăn cơm nhà hàng, em muốn đi bộ hay đi xích lô…anh đều đáp ứng nguyện vọng của em trăm phần trăm. Xin em cứ sai như một bà chủ và anh sẽ răm rắp vâng lời như một thằng đầy tớ. Rõ nhá !

Hôm ấy là ngày thứ bảy, “ngày của em”. Vợ Em chọn phim “Loan Mắt Nhung”, đòi ăn cơm ở nhà hàng Vĩnh Ký và yêu cầu đi bộ cho đẹp đôi.Và…đẹp quá! Vợ Em trang điểm thật đẹp. Hồn nhiên đến gần như nhí nhảnh. Tay trong tay. Nói chuyện huyên thuyên. Ngước mắt nhìn lên: đắm đuối. Cặp môi mọng đỏ như đón chờ…Tình là cõi phúc!

Bỗng có một bóng hồng đi ngược chiều. Lộng lẫy và kiêu sa. Em nhìn hau háu, quên cả trả lời câu hỏi của vợ…
- Em về.
- Không ăm cơm sao?
- Em không đói.
- Tại sao kỳ vậy?

Ngoắt một cái. Một trăm tám mươi độ. Nàng đi thoăn thoắt. Nghiêm nghị như một bà hoàng. Em lẽo đẽo theo sau. Ngẩn ngơ. Về tới nhà, nàng để nguyên bộ đồ tha thướt, gieo mình xuống giường, úp mặt lên gối.

- Em đau hả?
- Không!
- Em giận hả?
- Không!
- Thế thì sao?
- Không sao hết trơn. Kệ tui.
- Phải có sao chứ. Nếu em minh chứng được là anh sai thì anh xin lỗi. Anh rất sòng phẳng mà.

Em vò đầu. Em nhăn nhó. Em than thở với tôi: Đàn bà kỳ cục vô cùng: Giận dỗi lại chối là không; có sao thì bảo không sao. Biết đường nào mà mò? Muốn đá quá à.

- Thì người ta nói không, thì mình hiểu là có. Như vậy thì cũng rõ rồi chứ gì.

EM.
Thiên Chúa đã sáng tạo loài người có nam và có nữ. Người nữ phải khác người nam. Nam nữ khác nhau nhiều lắm. Khác để bổ sung, chứ không phải để xung khắc. Khác để yêu thương đậm đà, chứ không phải để đá cho bõ ghét.

1. Nam nặng về lý trí. Nữ nặng về tình cảm. Bố phạt không cho ta ăn cơm. Mẹ dấm díu cho ta năm ngàn để ăn phở.

2. Nam thích cái tổng quát. Nữ thích chu đáo trong những chi tiết vụn vặt. Bố chọn trường cho ta học. Mẹ sắm sách vở, giày dép, quần áo và mua cho ta một nắm xôi gấc vừa đẹp mắt vừa ngon miệng.

3. Nam cao một mét sáu hai. Nữ cao một mét năm lăm. Bố cao để cồng kềnh ta trên vai, đi coi văn nghệ quần chúng. Mẹ thấp để dắt ta đi thăm bà ngoại.

4. Bố khỏe mạnh và can đảm để xốc vác những việc khó khăn nặng nhọc. Mẹ dịu dàng và nhẫn nại để nuôi nấng dạy dôc ta qua hết tuổi thơ dài dằng dặc.

5. Bố rõ ràng, minh bạch để đưa ta vào con đường lý luận và tiến bộ về khoa học. Mẹ ỡm ờ, u u minh minh để đưa ta vào con đường tình cảm thơ mộng.

6. Giọng bố ồm ồm vang lên như sấm như sét. Đó là uy quyền để che chở ta. Giọng mẹ thánh thót, ngọt ngào để ru ta vào giấc ngủ yên lành.

EM.
Em về đi và hãy nhìn ngắm vợ như ngắm một công trình sáng tạo kỳ diệu của Chúa. Cái ỡm ờ, cái không rõ ấy chính là tiếng Chúa mời gọi Em để tìm kiếm, để giải trình, để khắc phục và để chiến thắng. Rất mơ hồ, nhưng cũng rất rõ ràng. Rõ ràng mà vẫn úp mở. Tuyệt vời! Nếu Em chưa khám phá được cái ỡm ờ ấy, nếu Em chưa yêu được nó, thì em chưa thể là một người chồng như Chúa hằng mong ước.
...

17 - CHỨNG TÁ TIN MỪNG
https://www.dunglac.org/upload/article/1241006737.jpg

EM.
Em đã lên đưòng thi hành nghĩa vụ quân sự. Họ đạo giã từ Em. Cha sở đặt vào tay Em một cuốn Tân Ước: “Con ráng đọc mỗi ngày”. Hiên ngang và vinh dự nhưng vẫn một chút lo âu, vì Khơmer Đỏ vẫncòn đó.

Cái cốt cách của một huynh trưởng Thiếu Nhi Thánh Thể đã in hằn vào cuộc đời của Em, theo Em vào tận đơn vị: Sinh hoặt nhuần nhuyễn; kỷ luật nghiêm minh; hy sinh tận tụy; bác ái vị tha. Em được đồng đội thương yêu, được lãnh đạo trìu mến.

Buổi tối hôm ấy đơn vị của Em kiểm điểm sinh hoạt: ưu khuyết điểm của cá nhân và tập thể. Em im lặng như con sò, khiến ai nấy bỡ ngỡ.

- Đồng chí N.. sao hôm nay không phát biểu gì vậy?
- Sợ bị hiểu lắm.
- Cứ thẳng thắn nói thật, nói hết để tiến bộ.
- Có một điều làm tôi rất buồn trong suốt tuần qua… Có một số đồng chí đem đạo tôi ra để ngạo chơi, sai chính sách của Đảng và Nhà Nước. Tôi nói thật, tôi tự ái, tôi muốn đánh vào mặt những người đó, rồi tới đâu thì tới. Nhưngvì Chúa dạy tôi phải tha thứ, nên tôi đã bỏ qua…Dù sao tôi cũng yêu cầu các đồng chí phải tôn trọng niềm tin của tôi, niềm tin đã được Nghị Quyết 297 bảo đảm.

Thời gian như ngưng đọng, không gian như tan biến. Im lặng tuyệt đối. Ai nấy đều nín thở, suy nghĩ. Từ đó Em có nhiều bạn hơn. Bạn quý mến Em nhiều hơn. Em mải miết kể chuyện đạo cho bạn nghe. Càng ngày Em càng lập được nhiều thành tích trong đoàn Thanh Niên Cộng Sản Hồ Chí Minh. Đạo và đời cứ gắn chặt lấy nhau.

Thế rồi, một ngày kia Ban Lãnh Đạo làm việc với Em.

- Đồng chí nên làm đơn xin gia nhập Đảng. Đồng chí rất xứng đáng, thế nào cũng được Đảng chiếu cố.
- Tôi chỉ cần sống tốt thôi. Vô Đảng hay không vô cũng được.
- Vô Đảng đồng chí sẽ có điều kiện sống tốt hơn.
- Tôi kẹt.
- Kẹt gì?
- Đạo Thiên Chúa. Cho tôi giữ đạo thì tôi mới vô.
- ?!

Sau một thời gian, Em được kết nạp vào Đảng. Đảng hứa cho Em giữ đạo.

Bây giờ thì Em nghiễm nhiên là một Trung Úy tác chiến chống Khơmer Đỏ. Em là người bạn tốt của nhân dân Campuchia. Sau nhiều ngày tháng chiến đấu gian khổ, Em được phép về thăm gia đình. Em nôn nóng chờ đợi phương tiện. Thời gian chờ đợi dài lê thê. Ngồi không ở nhà chẳng biết làm gì cho hết buồn, Em xách súng đi hành quân với đồng đội cho vui …

Em đạp phải mìn muỗi. Em rơi vào hôn mê. Khi Em tỉnh dậy, thấy mình chỉ còn một chân. Em choáng váng. Em khóc và kêu “Chúa ôi” !

Em được thăng Đại Úy. Cha sở đến thăm Em. Em khóc. Em nhệu nhạo: Con khóc không phải vì con buồn. Con mừng vì nhờ cụt chân mà con tìm lại được Chúa. Mấy năm qua con mải mê học tập và hoạt động, con chẳng còn nghĩ gì đến Chúa nữa. Cuốn Tân Ước cha cho con, con bỏ đâu mất rồi. Nếu không có sự cố này thì…không biết con sẽ đi về đâu.

- Tìm lại được Chúa, thì con đã có tương lai rồi. Cố gắng phấn đấu để tiếp tục sống tốt .

Em mỉm cười với cha sở, ánh lên niềm tin. Thấy Em chống nạng, mỉm cười, tôi mừng quá. Tôi nghĩ ngay đến một ông trí thức có địa vị trong xã hội, bỗng bị câm điếc vì một miếng lựu đạn vô tình ghim vào chùm thần kinh số 9. Ông đến thăm tôi, mang theo cuốn tập và cây viết. Trong túi xách tay của ông có cuốn Phúc Âm. Tôi nói chuyện với ông bằng cây viết :

- Ông bao nhiêu tuổi?
- Bốn mươi hai.
- Vợ con ông ở đâu?
- Chiến tranh làm tan nát hết. Tôi đang nhờ Đức Tổng Bình hỏi thăm ở nước ngoài.
- Ông có khổ không?
- Thân xác thì khổ. Linh hồn thì sung sướng.

Em giải ngũ và được đề cử làm Phó Bí Thư Xí Nghiệp Nhựa. Hàng ngày Em chống nạng đi lễ, rồi chống nạng đi làm. Chẳng ai chê trách Em điều gì. Chẳng ai dám coi thường Em. Ngày tháng cứ thế mà trôi đi. Một ngày Chúa Nhật nọ, Em dự lễ bên trong nhà thờ, thì bên ngoài có người đứng chờ. Em vừa ra khỏi nhà thờ, thì người ấy câu cổ Em, đưa Em lên xe, rồi cùng về Xí Nghiệp.

- Tại sao đồng chí là Phó Bí Thư mà cứ đi lễ tò tò là thế nào?
- Có sao đâu, miễn là tôi sống tốt, làm tốt thì thôi.
- Đảng là duy vật. Đạo là duy tâm. Nếu đồng chí muốn theo đạo thì phải bỏ Đảng. Phải chọn một trong hai.
- Khi Đảng kết nạp tôi, Đảng đã hứa cho tôi giữ đạo kia mà.
- Bằng chứng đâu?
- Thì đồng chí cứ coi lý lịch của tôi là biết. Tôi vẫn xác nhận, tôi theo đạo Thiên Chúa đó thôi.
- ?

Sau chiến dịch chống tiêu cực, người ấy mất chức Bí Thư. Em được lãnh đạo đề cử thay thế người ấy. Từ đó Xí Nghiệp phát triển vừa mau vừa mạnh. Em tuyên bố thẳng thừng với các đoàn viên công nhân công giáo:

- Tụi bay có đạo thì phải giữ đạo cho đàng hoàng…Chúa Nhật thì phải đi lễ. Không giữ đạo tốt, thì tụi bay cũng không làm việc tốt được. Đứa nào giữ đạo lôi thôi, thì chuẩn bị nghỉ việc là vừa.

EM.
Tôi thật tình ca ngợi Em. Em chính là chứng nhân tuyệt vời của Tin Mừng. Nhìn thấy Em, người khuyết tật được hãnh diện. Sống với Em, người yếu đuối trở nên mạnh mẽ. Và người không có niềm tin sẽ có đức tin.

Ngợi khen Em. Cám ơn Em.
...

18 - MA TUÝ
https://www.dunglac.org/upload/article/1241167523.jpg

EM.
Em đến với tôi vào một buổi tối không có điện. Tôi đứng nói chuyện với Em ở trước hành lang. Tôi không nhìn rõ mặt Em. Nhưng giọng nói của Em rất rõ và rất chân tình.

- Xin cha cho con một việc làm như đánh máy chữ, làm sổ sách…Con không cần lương. Con chỉ cần giết thời giờ, để quên cơn nghiền.
- Con nghiền gì?
- Xì ke. Con lỡ dại, bây giờ con hối hận. Con muốn làm lại cuộc đời.
- Làm được không?
- Con chưa biết, nhưng con cố gắng.

Vào cuối thập niên bảy mươi, tôi chẳng biết phải làm gì để giúp Em. Đánh máy chữ ư? Đánh máy cái gì và có máy đâu mà đánh. Cuối cùng Em xin tôi một đôi cần xé và một cái kèn mủ để Em đi mua bán đồ mủ. Từ đó cứ mỗi buổi sáng tôi lại được nghe tiếng kèn te te và được thấy Em gánh đôi cần xé đi về phía cầu quay. Tôi thấy Em đang làm lại cuộc đời. Mừng cho Em.

Bẵng đi một thời gian, tôi không còn nghe tiếng kèn te te nữa. Tôi hỏi mẹ Em, mẹ Em nghẹn ngào kể:

1. Em mua bán đồ mủ, cũng tạm sống. Nhưng chưa được nửa tháng thì bán luôn đôi cần xé, lấy tiền chích choác gì đó. Bây giờ chỉ còn một cái áo thun và một cái quần xà lỏn.

2. Em hỏi lắm: Không bao giờ ăn cắp đồ của người dưng, chỉ lấy đồ của anh chị em trong nhà. Quần áo ngâm trong thau, chưa kịp xả thì đã mất. Dép để ở cửa thì biến hồi nào không hay. Đồ mủ, đồ nhôm trong nhà thì mất liền liền…Khi lên cơn thì phải chích. Không chích thì oặt ẹo, nước miếng nhểu ra từng dây. Hăm đâm, hăm chém…Anh chị thì đòi đuổi đi. Cha mẹ thò không nỡ lòng nào.

3. Em đến đồn công an hình sự xin được đi tù. Tù cũng được miễn là quên được cơn nghiền, nhưng người ta trả lời: không có tội hình sự, thì không bỏ tù được. Nội bộ gia đình, thì gia đình tự giải quyết. Em cúi mặt làm thinh. Em khóc tức tửi. Mẹ Em khóc thất vọng. Tại sao lại có một đường hầm mà không có lối ra? Hai mẹ con ra về. Đến đầu cầu sắt thì Em ngồi lại. Oặt ẹo. Nước miếng chảy thành dây…Mẹ Em về một mình. Còn em thì đi đâu không ai biết.

4. Gia đình Em là một cái hỏa ngục. Cha cắng đắng mẹ. Mẹ cắng đắng cha. Anh chị em nguyền rủa. Cha mẹ khóc lóc. Tin đồn thì khủng khiếp: trộm cướp, đâm chém, tự vẫn…Miệng đời có nọc độc. Mẹ Em thắp cho Em một cây nhang vu vơ, chẳng biết sống hay chết. Tức tưởi. Nghẹn ngào.

EM.

Bây giờ Em đang lang thang ở đâu? Em đi, vì Em không muốn làm khổ cha mẹ. nhưng cha mẹ lại khổ hơn trước. Em muốn chết mà chết không được. Em không muốn sống, mà cứ phải sống, sống khổ hơn chết. Em đang ở cuối đường hầm.

Khi không còn thấy Em nữa, tôi lại nghĩ đến vấn đề xì ke, ma túy: một hiện tượng khủng khiếp của cuối thế kỷ hai mươi; một sự đe doạ hãi hùng của đầu thế kỷ hai mươi mốt. Xì ke ma túy! Tội ác tuyệt chủng. Tội ác chống loài người. Ai là thủ phạm, tôi không biết. Tôi chỉ biết chắc rằng Em là một trong những nạn nhân đáng thương.

1. Một ông bạn của tôi mở một quán cà phê ở Phú Nhuận. Tay buôn bán ma túy giao hàng tỉnh bơ ngay trong quán, không thèm ngó trước nhìn sau. Tay nghiền cũng đến chích choác tại đây, tự nhiên như người miên. Chủ quán biết, nhưng làm bộ ngó qua chỗ khác. Công an hỏi thì trả lời không biết. Nồi cơm trước đã.

2. Một bà mẹ có một đứa con trai ngoan như thiên thần. Hằng ngày đi lễ và giúp lễ. Bà tâm sự với bạn bè: tôi chỉ mơ ước một điều là thấy cháu bước lên bàn thánh…Bỗng bà thấy cậu con trai quý cứ hay buồn vặt và ốm dần đi. Rồi bỗng lại thấy trong nhà cứ mất tiền và đồ một cách kỳ lạ. Cuối cùng bà phải khóc vật vã vì đứa con ngoan ấy đã vướng vào con đường ma túy. Điều tra mới hay rằng nó bị bọn chích choác đè ra chích cho vài lần, chích miễn phí, vừa chích vừa cười đùa…

3. Ông Tô Hoài trở lại thăm ngôi làng nghèo xơ xác ngày xưa, nghèo tới mức độ không kiếm nổi một người hơi giàu một tí để đem ra đấu tố…Bây giờ thì đổi đời rồi. Người giàu nhất làng lại là ông chủ tiệm hợp tác xã ngày xưa. Giàu nhưng sống cô đơn trong một căn lầu xa hoa. Gầy ốm tong teo như con cá kèo khô, vì lỡ nghiền thuốc phiện. Vợ bỏ chồng ra phố chợ buôn lậu và làm đĩ. Lâu lâu lại bố thí cho chồng một ít tiền để mua thuốc phiện. Nó mướn người buôi chồng như nuôi một người dưng nước lã, để che mắt thiên hạ. Ôi, ông chủ tiệm giàu có, khổ hơn con chó!

4. Một người đàn bà ăn mặc sang trọng, ăn nói có duyên, đến thăm một bản làng nghèo ở biên giới Thái – Thào . Giàu có mà không có con. Bà xin con nuôi để tạo hạnh phúc cho mình và cho bé nghèo. Bà hứa tặng một trăm đô cho người nào ban cho bà được hạnh phúc nuôi con. Một người mẹ nghèo đã gởi con cho bà, e thẹn cầm lấy tờ trăm đô, lòng an ủi lòng rằng con mình sẽ được sung sướng.Bọn buôn lậu ma túy đưa bè vào rừng, mổ bụnh, moi ruột ra, thồn hêrôin vào, rồi mướn một người đàn bà địa phương bồng cái thây ấy qua biên giới…Giết trẻ thơ như giết chuột. Con người thành ác qủy. Lương tâmcon người không còn cắn rứt, vì ác qủy đã cắn chết lương tâm con người rồi.

EM.
Con đường Em đã đi qua: sâu thăm thẳm, dài hun hút. Em đi một mình. Bây giờ con đường ấy vẫn sâu thẳm, vẫn dài hun hút, nhưng người ta chen lấn nhau, trùng trùng, điệp điệp. Người ta đua nhau chết, chết chùm chết đống. Thảm khốc khôn lường…
...

19 - YÊU LÀ CHO TẤT CẢ
https://www.dunglac.org/upload/article/1241168118.jpg

EM.

Em vừa tốt nghiệp đại học sư phạm, thì cưới một cô vợ xinh đẹp và hồn nhiên như thiên thần. Sướng thật! Hai vợ chồng sống chung trong một căn phòng của chung cư. Hơi chật, nhưng đầy đủ tiện nghi và ấm cúng. Vợ Em say mê sắm đồ. Tủ sách của chồng và tủ áo của vợ cứ đua nhau cơi nới. Thế rồi…Vợ Em đi vượt biên. Trong khi chờ đợi “cá lớn”, vợ Em tâm sự với bạn cũ.

- Tao thôi chồng. Đi vượt biên để quên đời.
- Bộ chồng mày hết thương mày rồi hả?
- Không phải. Yêu, nhưng lạnh lùng. Tao không thể chịu được mẫu người như thế. Đọc sách tối ngày, chẳng biết vợ thích gì và muốn gì.

Tao kể cho mày nghe.

1.Tao đi làm về. Ổng nằm đọc sách ở ghế xích đu. Tao đằng hắng. Ổng chẳng thèm dòm. Tao kéo ghế ngồi sát bên. Ổng vẫn đọc sách.
Tao hỏi: Anh thấy kiểu tóc này coi được không?
- Cũng được.

Nói là cũng được nhưng cặp mắt vẫn dán vào trang giấy. Bôi bác. Vô tâm vô tình. Vợ đẹp mà không biết thưởng thức. Có miệng mà không biết khen. Ngoài sách ra, thì cái gì cũng như nhau hết, tao cho ổng lấy sách làm vợ.

2.Tao tìm trong catalô được một kiểu áo rất đẹp. Tao may, tao mặc thử. Phải nói là tuyệt! Màu vàng quý phái chịu không nổi.
Tao hỏi ổng: Anh đánh giá dùm em bộ đồ mới này.
- Cũng đường được.

Miệng nói đường được, mà cặp mắt thì lơ đãng. Như vậy thì có phải là vô tình không? Cho de luôn!

3.Hồi chưa cưới, hai đứa thường rủ nhau đi ăn vịt lộn ở lăng Lê Văn Duyệt. Nhân kỉ niệm một năm hôn phối tao gợi ý ổng đi ăn vịt lộn.
- Anh đang đọc dở cuốn “Những Kẻ Khốn Cùng” của Victor Huygo.
- Anh quên chuyện hai đứa mình hồi đó rồi sao?
- Thế mình làm cái gì để kỉ niệm ngày hôn phối?
- Hai đứa mình lên giường, vai kề vai. Anh đọc “Những Kẻ Khốn Cùng” cho Em nghe.

Mày thấy ổng gàn chưa? Tao không thể suốt đời ôm khúc gỗ mà sống…

EM.
Tôi không bênh vợ Em. Nhưng tôi không thể đứng về phía với Em được. Cưới vợ, tức là Em quên mình để đem hạnh phúc đến cho vợ. Hạnh phúc của Em, nếu có, thì chỉ là hiệu quả của việc dâng hiến: “chính lúc cho là khi nhận lãnh” (Phansico Atxidi). Đáp ứng nguyện vọng của vợ là làm cho vợ được hạnh phúc. Nguyện vọng căn bản của mọi người vợ vẫn chỉ là được quan tâm, được chiếu cố. Ví dụ:

1. Em buông cuốn sách xuống, nhìn trân vào mái tóc mới làm của vợ, rồi phê một câu ngắn gọn: “Tuyệt”. Lời nói chẳng mất tiền mua mà mua được một ngày hạnh phúc cho vợ. Ngày hôm ấy vợ Em sẽ làm việc giỏi, sẽ sống vui và sống khoẻ. Và…sẽ biến ngôi nhà của Em thành một thiên đàng nho nhỏ.

2. Vợ Em là thợ may giỏi lại xinh đẹp, có khả năng thành người mẫu. Nếu Em tạm ngưng đọc sách năm phút để phân tích, để đánh giá màu sắc và đường nét của tấm áo màu vàng vợ Em mới may và đang mặc, thì…vợ Em sẽ sung sướng biết bao. Em có thể chê vài chi tiết trên tác phẩm, nhưng chê có nghĩa là có quan tâm, có chiếu cố. Sự quan tâm của Em sẽ phát huy tài năng của vợ. Đó là bổn phận của Em, của người chồng.

3. Nếu hôm ấy Em bỏ Victor Huygo để đưa vợ đi ăn vịt lộn ở lăng Lê Văn Duyệt. Em sẽ được nghe vợ nhắc lại những kỷ niệm thân thương ấy. Tình vợ chồng sẽ được bồi dưỡng, sẽ lớn lên mãi. Đó là điều mà Victor Huygo không thể ban tặng cho Em. Đó là bổn phận phải chu toàn. Đó là hạnh phúc phải trả giá.

Tôi biết rằng Em sẽ cho những việc đó là trẻ con, là vụn vặt, là vướng cẳng. Em sẽ cho rằng đấng nam nhi không hưỡn để nịnh vợ. Thế nhưng Em lấy vợ để làm gì? Em chỉ muốn nhận mà không cho. Không hưỡn để cho, đó là lý luận của người ích kỷ.

Có thể Em sẽ dẫn chứng vĩ nhân không nịnh vợ, vì không hưỡn. Ư.Churchill, một chánh trị gia lỗi lạc thời thế chiến thứ hai chẳng bao giờ nịnh vợ cả. Trái lại được bà vợ quên hẳn sự nghiệp của mình để nâng niu chồng. Bà đặt gạt tàn thuốc lá ở khắp mọi nơi trong nhà và năn nỉ chồng: “Anh làm ơn gạt tàn vào đây giùm em đừng búng tàn thuốc xuống thảm”. Thế nhưng ông Churchill vẫn chứng nào tật nấy, cứ búng bừa tàn thuốc xuống thảm, làm xót xa bà vợ. Nhưng bà vẫn nhẫn nại chịu đựng, miễn là chồng bà làm nên sự nghiệp. Đó là người vợ lý tưởng mà người đàn ông không có quyền đòi hỏi.

Bà Midori vợ của Phaolô Nagai chuyên gia về phóng xạ nguyên tử cũng là người vợ hi hữu. Bà chăm sóc cho chồng còn hơn con nít. Mỗi lần chồng đi làm, bà phải kiểm tra từ đôi giày đến cà vát. Bà lặng lẽ phục vụ chồng để chồng phục vụ khoa học. Bà kể:

- Khi ăn cơm thì chồng bà vừa ăn, vừa đọc sách. Cuốn sách để ngay bên dĩa cơm.
- Có lần bà gặp chồng ngoài đường, giơ tay vẫy chào, ônbg cúi đầu rảo bước. Hỏi tại sao, thì ông trả lời: không hay.
- Có lần chồng bà đi làm xa mà xỏ giày lộn chân phải với chân trái. Bà nhắc nhở.
- Trong suốt cuộc đời làm vợ, bà chỉ có một niềm vui duy nhất, đó là thỉnh thoảng lại được đọc một bài báo của chồng đăng trên tạp chí khoa học.

EM.

Nếu Em muốn làm vĩ nhân, thì phải cưới vợ vĩ đại, nhưng khi có vợ vĩ đại như thế, thì Em phải mắc một món nợ muôn đời không thể trả được.

EM.

Vợ Em vô ngồi tù ở trại Cây Gừa rồi. Em hãy đi thăm nuôi để quan tâm, để chiếu cố, để tha thứ, để đền tội và để làm lại cuộc đời. Thời gian ngồi tù sẽ giúp vợ Em trưởng thành hơn, bớt ích kỷ hơn và cũng sẽ nhận ra: “Cho thì tốt hơn nhận”; “Chính lúc cho là khi nhận lãnh”.
...

20. SEX

EM. Em dạy lớp mẫu giáo mầm non. Mỗi bé là một thiên thần, trong trắng và dễ thương vô cùng.Trưa hôm ấy có hai thiên thần đắp chung một tấm mền. Các thiên thần kia đều ngủ lăn lóc. Nhưng hai thiên thần này thì chẳng ngủ, vì tấm mền cứ động đậy, cứ lùng bùng. Em lật mền lên. Hai thiên thần hoá thân thành hai con heo con, một con đực, một con cái. Em kêu: Chúa ôi, rồi chết đứng ở đó…

Em phân vân tự hỏi: có nên báo lên Phòng Giáo Dục; có nên khuyên phụ huynh nên kín đáo trong chuyện chăn gối; có nên phạt thiên thần đã hoá thân thành quỷ? Và sex ơi! Tại sao mi khủng khiếp đến thế?

EM.
- Đừng báo lên Phòng. Đừng làm lớn cái chuyện chắng lớn chút nào.
- Em nên gặp người mẹ của các em, ghé sát lỗ tai, kể lại câu chuyện ấy, rồi khẽ nhéo một cái. Thế thôi. Đừng trịnh trọng. Đừng nghiêm nghị. Đừng dạy đời.
- Đừng phạt các em, vì các em vẫn là thiên thần vô tội. Nhưng hãy dặn các em đừng làm như thế, vì làm như thế là không ngoan, là không dễ thương. Giản dị vậy thôi. Em đừng chết đứng như thế.
- Sex, một vấn đề, vấn đề muôn thuở, bốc lửa và triền miên.
- Bà BS. Huỳnh Uyển Liên đã khẳng định: “Giao hợp là một yêu cầu không thể cưỡng lại được”. Bà Hồ Xuân Hương thì huỵch toẹt ra rằng: “Chúa dấu, vua yêu một cái này”. Còn tôi thì nói với Em rằng: “Chính Chúa sáng tạo ra Sex và cho nó sức mạnh khủng khiếp ấy”. Nhưng tại sao Chúa hành động như thế thì đó mới là vấn đề.

1.Có một cây đào mọc trong sân nhà. Hoa đào nở. Cánh hoa đẹp tuyệt vời, rực rỡ dưới ánh nắng và dường như có đú đỡn với làn gió mơn man. Cánh hoa rực rỡ phản chiếu tia tử ngoại của ánh mặt trời lên không gian. Một con ong đa tình nào đó, xa từ hai nghìn mét, bắt được tín hiệu. Nó bay vội tới, vùi đầu vào đài hoa, luồn lách, hì hục hút mật, rồi bay đi để lại bụi phấn rơi lả tả trên núm nhị cái. Noãn sào thụ tinh. Cánh hoa rực rỡ rơi rụng. Rơi rụng không thương tiếc, không than kiếp sớm nở chiều tàn. Noãn sào vươn lên thành trái. Trái đào mèo to bằng quả ổi. Mượt mà. Đậm đà. Ngọt lịm. Ăn rồi còn trơ cái hột. Vứt đi. Hột lại mọc thành cây. Một cây đào, hai cây đào…nữa xuất hiện giữa càn khôn.

Mẹ là hoa đào: xinh đẹp và đa tình, rực rỡ và rung rinh. Cha là con ong. Ong tìm hoa. Cha tìm mẹ. Cha say mẹ, tam tứ đèo cũng qua.

Mẹ sinh con. Mẹ yêu con. Mẹ quên bản thân để con nên người. Mẹ khác nào cánh hoa: rực rỡ để có cha, rơi rụng lả tả để con lớn khôn.Em thấy đấy, Chúa sáng tạo ra tình yêu và tình dục để cha mẹ yêu nhau, say nhau, rồi hãnh diện vì mình đã cộng tác với Chúa trong công trình sáng tạo

2.Sex, mạnh lắm nhưng không mạnh quá. Sex là công cụ giúp con người đạt tới mục tiêu là truyền nòi. Nó thúc bách để công trình sáng tạo không dừng lại. Nhưng nó không mạnh đến độ không thể cưỡng được. Ai vội đầu hàng, sống buông thả theo tình dục, thì thành con thú và tự hủy nhân tính. Hậu quả sẽ khủng khiếp. Đavít đã cho ta một bài học.

Khi Đavít đã thống nhất giang sơn, ông bắt đầu hưởng thụ. Chiến tranh chỉ còn là những vụ đụng độ có tính địa phương. Ông trao binh đội cho tướng Gioáp. Thế là “nhân cư vi bất thiện”. Nhàn rỗ sinh ra bất lương. Chẳng biết làm gì, ông lên sân ngó mông lung. Ông ngó thấy một người đẹp đang tắm. Nõn nà. Đó là Bétxabê, vợ của một sĩ quan đang chiến đầu ở biên thùy. Con mắt là cửa của linh hồn. Đavít đã không làm chủ được cánh cửa đó. Thế là ông sa ngã. Ông ngoại tình với vợ lính. Ông không dừng lại ở đó. Ông đưa Uria, chồng của Bétxabê vào bẫy, từ bẫy này qua bẫy khác. Bẫy cuối cùng sập. Uria chết. Đavít phỗng bà vợ nõn nà của Uria. Bỉ ổi! Đểu cáng! Chỉ vì nhàn cư vi bất thiện. Chỉ vì con mắt là cửa của linh hồn.
Phải kiềm chế tình dục. Tình dục là công cụ của sáng tạo, là bạn đồng hành của tình yêu. Nhưng tình dục cũng là con dao hai lưỡi rạch nát cuộc đời, lôi hai thiên thần xuống làm hai con heo.

3.Em hỏi tôi: đón nhận tình dục thế nào? Xua đuổi tình dục ra sao? Nó là công cụ của sáng tạo, nó là thụ tạo của Đấng Hoá Công, thế thì tại sao lại từ chối hồng ân của Người?Cái tốt, cái xấu đều phải tuân theo nguyên tắc này: Đúng lúc, đúng cách và đúng chỗ.Em bảo đọc kinh là tốt. Thế là Em đọc kinh ngay trong giờ giảng bài. Em cho các bé ngồi chơi. Hỏi tại sao, thì Em trả lời là Em đọc kinh. Được không? Dĩ nhiên là không, vì đọc kinh không đúng chỗ, không đúng lúc. Đọc kinh như vậy là xấu. Tắm là tốt. Em xách thùng nước ra ngay bùng binh. Thoát y và xối nước. Cảnh sát hỏi tại sao, Em trả lời: tắm là tốt. Được không? Dĩ nhiên là không, vì tắm không đúng chỗ. Tắm như thế là xấu.

Ăn là một nhu cầu, nhu cầu cấp bách. Ăn để sống. Em ăn nhồm nhoàm, Em ăn hối hả. Mẹ hỏi tại sao ăn như thế, Em trả lời: ăn là tốt, ăn là bổn phận. Được không? Dĩ nhiên là không, vì ăn không đúng cách là không tốt.Tình dục chỉ là tốt khi người ta hưởng thụ nó: đúng lúc, đúng chỗ và đúng cách. Đúng lúc là trong hôn nhân. Đúng chỗ là với người hôn phối. Đúng cách là yêu thương và kính trọng nhau.Tình dục đúng lúc, đúng chỗ, đúng cách được đánh giá là thánh thiện, là hồng ân của Chúa. Ngược lại thì bị coi là tội dâm ô, ngoại tình và thú vật.

Em cho là khó quá. Khó lắm nhưng không khó quá đâu. Hãy rèn luyện ý chí, say mê làm việc, ham thích giải trí lành mạnh và hãy cầu nguyện.