Dòng Don Bosco !!!

TỈNH DÒNG SALÊDIÊNG DON BOSCO VIỆT NAM



NGUỒN GỐC

Dòng Salêdiêng Don Bosco, còn được gọi là Tu Hội Thánh Phanxicô Salê, do Thánh Gioan Bosco sáng lập ngày 09-12-1859 và được Tòa Thánh chính thức chấp thuận 19-02-1869, là Dòng thuộc quyền Giáo Hoàng.

TIỂU SỬ THÁNH SÁNG LẬP

Thánh Gioan Bosco sinh tại xóm Becchi, miền Piemont, nước Ý, ngày 16-8-1815, trong một gia đình nông dân nghèo. Cha của ngài là Ông Phanxicô Bosco qua đời khi ngài mới lên hai. Mẹ của ngài là Bà Magarita, đã nuôi dưỡng với một tình yêu dịu hiền nhưng cương nghị.

Ngay từ thời niên thiếu, ngài đã muốn tận hiến đời mình cho thanh thiếu niên. Như ngài đã viết: “Vào lúc chín tuổi, trong một giấc mơ, tôi đã được cho biết về sứ mạng giáo dục của mình : “Đây là cánh đồng làm việc của con. Con hãy biến những con thú dữ này thành những con chiên hiền lành”. Và ngài đã gặp phải nhiều khó khăn để biến giấc mơ của mình thành hiện thực. Để có tiền đi học, ngài đã phải làm nhiều việc khác nhau : chăn bò, việc đồng áng, bồi bàn cà phê, may quần áo, may giầy …

Khi nghĩ về đời tu, ngài đã nghĩ đến việc đi tu Dòng Phanxicô. Nhưng Cha Linh Hướng của ngài là Thánh Giuse Cafasso, đã hướng dẫn ngài gia nhập Giáo phận. Sau khi được truyền chức linh mục ngày 05-06-1841, ngài muốn đi truyền giáo, Cha Linh hướng khuyên ngài ở lại Torinô và bắt đầu việc mục vụ tông đồ bằng cách đi thăm các Trại Giáo hóa dành cho các thanh thiếu niên phạm pháp.
Ngày 08-12-1841, ngài đã đón nhận một thanh thiếu niên đầu tiên, đó là em Bartôlômêô Garelli. Chúa nhật sau đó, ngài đón nhận thêm nhiều em nữa. Lúc ban đầu, ngài quy tụ các em để vui chơi giải trí, nhất là để tham dự Thánh Lễ và hoc giáo lý. Sau khi có nơi ở cố định ở Valdocco, Thành Torinô, ngài đã xây nhà nội trú, mở các lớp dạy học và các xưởng dạy nghề.
Để có thể giáo dục thanh thiếu niên, ngài đã phải cần đến nhiều người cộng tác. Năm 1859, để sứ mạng giáo dục của ngài được tiếp tục, ngài đã lập một Tu Hội với tên gọi là Tu Hội Thánh Phanxicô Salê, vì ngài muốn Thánh Phanxicô Salê là Bổn mạng, Tên gọi và Mẫu gương của Tu Hội ngài, nhất là Đức ái Tông đồ, Sự hiền lành và lòng kiên nhẫn. Chính vì thế, từ ngày 26-01-1854, các Cộng sự viên của ngài và sau đó các Tu sĩ của ngài được gọi là “Salêdiêng”.
Ngày 25-03-1855, Thầy Micae Rua đã tuyên khấn. Năm 1860, Sư huynh đầu tiên được Thánh Gioan Bosco đón nhận vào Dòng (Sư huynh Giuse Rossi). Sau đó, ngày 14-06-1862, 22 Tu sĩ Salêdiêng khác tuyên khấn.

Ngoài ra ngài cũng đã thành lập Dòng Con Đức Mẹ Phù Hộ (còn được gọi là Dòng Nữ Salêdiêng (05-08-1872). Năm 1876, ngài thành lập Hiệp Hội Cộng Tác viên Salêdiêng. Ba Nhóm này và nhiều Nhóm được thành lập sau này liên kết với nhau thành Gia đình Salêdiêng.

Để phát triển Dòng, năm 1847, ngài mở thêm một nhà ở Tôrinô. Năm 1863, ngài mở một nhà ở ngoài Tôrinô. Năm 1870, ngài mở một nhà nữa ở ngoài Vùng Piemont. Năm 1875, ngài mở một nhà ở ngoài nước Ý (Nice, Pháp) và gởi một phái đoàn truyền giáo đi Nam Mỹ (Patagonia và Argentina). Năm 1881, ngài thành lập một nhà ở Barcelona, Tây Ban Nha. Năm 1883, ở Braxin. Năm 1887 ở Chilê.

Sau nhiều năm tháng dâng hiến đời mình cho sứ mạng giáo dục thanh thiếu niên, Thánh Gioan Bosco qua đời ngày 31-01-1888. Lúc bấy giờ có 773 Tu sĩ Salêdiêng và 393 Nữ tu Con Đức Mẹ Phù Hộ. Ngài được Đức Thánh Cha Piô XI phong thánh ngày 01-04-1934. Nhân dịp Kỷ niệm 100 Năm ngài qua đời, ngày 24-01-1989, Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II đã tuyên bố ngài là “Cha và Thầy của Giới trẻ”.

LỊCH SỬ HỘI DÒNG
A. TRÊN THẾ GIỚI

Hiện nay Dòng Salêdiêng Don Bosco có 16.234 Tu sĩ, trong đó có 116 Hồng Y, Tổng Giám mục và Giám mục, 10.720 Linh mục, 2.092 Sư huynh và 484 Tập sinh. Đang hoạt động trên 129 quốc gia.

B. LỊCH SỬ TỈNH DÒNG SALÊDIÊNG DON BOSCO VIỆT NAM

1. NHỮNG LỜI MỜI GỌI
Thánh Gioan Bosco đã tận hiến đời mình cho Sứ mạng Giáo dục Giới trẻ. Mẫu gương và lý tưởng sống của Ngài đã không ngừng lôi cuốn nhiều người hâm mộ ngài, muốn bắt chước và đi theo Ngài.
Thực vậy, cho dù con cái của Don Bosco chưa đến Việt Nam, nhưng mẫu gương và lý tưởng sống của Ngài đã đến Việt Nam qua cuốn sách Tiểu sử của Ngài.
Ngay từ năm 1926, Đức Cha Constantino Aiuti, Đại diện Tông Toà Đông Dương đã gửi thư xin Cha Giám tỉnh Tỉnh Dòng Salêdiêng ở Trung Hoa gửi các Tu sĩ Salêdiêng đến Hải Phòng để điều hành một trường Công giáo.
Sau đó, năm 1936, Đức Cha Gioan Baotixita Nguyễn Bá Tòng, Giám mục Giáo phận Phát Diệm, đã xin Cha Carlo Braga, Giám tỉnh Tỉnh Dòng Salêdiêng Trung Hoa, gửi các Tu sĩ Salêdiêng đến điều hành Tiểu Chủng viện, dạy học và điều hành trường dạy nghề. Cha Carlo Braga hứa sẽ đáp ứng trong tương lai gần, nhưng đã không thực hiện lời hứa.
Tiếp đến, Đức Cha Hồ Ngọc Cẩn đã đến tận Tôrinô, Trung Ương của Dòng Salêdiêng Don Bosco xin Cha Bề trên Cả Philip Rinaldi gửi các Tu sĩ Salêdiêng đến giúp giới trẻ Việt Nam.

2. NHỮNG BƯỚC ĐI ĐẦU TIÊN
Mãi tới năm 1940, vì nhu cầu làm Tuyên uý cho các binh sĩ Nhật, một Linh mục Salêdiêng người Pháp, Cha Phanxicô Dupont, vì biết tiếng Nhật, ngài được gửi đến Việt Nam để làm thông dịch viên.
Nhưng khoảng một năm sau, nhờ sự can thiệp can thiệp của Đại diện Tông Toà ở Hà Nội, ngài được xuất ngũ.
Là một linh mục có lòng nhiệt thành, ngài lập tức lao vào các việc tông đồ từ Bắc chí Nam, từ Hà Nội đến Sài Gòn, qua việc giảng các Tuần Đại phúc, giải tội, hội thảo, làm tuyên uý Sinh viên Công giáo, tổng linh hướng các cấp lãnh đạo của Tổ chức Hướng Đạo. Là người con của Cha Thánh Gioan Bosco, ngài có lòng yêu mến giới trẻ nghèo khổ và bị bỏ rơi. Chính vì thế cuối năm 1941, ngài đã cộng tác vào việc điều hành một Cô nhi viện ở Hà Nội.
Lúc bấy giờ, Cô nhi viện có khoảng 100 em. Phần đa các em học tiểu học, một ít học trung học, cũng có một số nhỏ các em lớn đã biết làm việc bên ngoài. Cho dù đa số các em chưa có đạo, Cha Dupont vẫn tạo điều kiện cho các em đọc kinh và có huấn từ tối, cử hành thánh lễ một tuần hai lần. Khi có được một Salêdiêng trẻ, Cha Raimond Petit đến hỗ trợ, Cha Dupont ký hợp đồng với Cô nhi viện ngày 18.12.1941. Sau đó Cha nghĩ ngay tới việc lập trường huấn nghệ cho học sinh và dạy Latin để vun trồng ơn gọi cho một số em. Vào năm 1945, tình hình Việt Nam mất an ninh. Chính năm ấy, khoảng 23 giờ đêm, ngày 9 tháng 8 tại Kẻ Sở gần Nam Định, Cha Dupont bị một nhóm vũ trang vào trấn áp và bắt đem đi, rồi bắn chết. Cha Raimond Petit không có mặt đêm ấy.
Cha Petit tiếp tục đảm trách mọi công việc. Tuy nhiên, vì tình hình không cho phép, năm 1947, được phép Bề trên, Cha đưa khoảng 30 em về Pháp để chuyển vào các nhà Salêdiêng ở Nice và Marseille hoặc dần dần hội nhập các em vào những gia đình ở Marseille. Công cuộc Salêdiêng đầu tiên tại Việt nam sau 6 năm khởi động đã kết thúc.

3. NHỮNG BƯỚC KHỞI ĐẦU CHÍNH THỨC
(1) GIA ĐÌNH TÊRÊXA VÀ THỊ XÁ KITÔ VƯƠNG
Đức Cha Paul Seitz Kim và Gia đình Têrêxa
Đức Cha Paul Seitz Kim sinh năm 1904, thuộc Hội Thừa Sai Paris sang Hà Nội năm 1932. Năm 1940, ngài mua đất ở Ba Vì, Sơn Tây để lập nhà Tĩnh tâm và cắm trại cho giới trẻ. Sau đó, ngài thành lập Gia đình Têrêxa để tiếp nhận các thanh thiếu niên nghèo, vô gia cư và thất lạc gia đình. Năm 1946, vì chiến tranh, ngài di chuyển Gia đình Têrêxa từ Sơn Tây về Khu Trúc Lâm ở Hà Nội, một Dinh thự của Phó Vương Hoàng Cao Khải. Năm 1950, ngài mua thêm nhiều đất và thành lập Thi Xá Kitô Vương cho các trẻ mồ côi, theo mô hình “Gia đình nhỏ”, tự quản theo đường lối chung.
Ngày 16.06.1952, ngài được Tòa Thánh bổ nhiệm làm Giám mục Giáo phận Kontum. Vì vâng lời, ngài đã chấp nhận, nhưng với điều kiện là phải có Dòng Salêdiêng đến iếp nối công cuộc của ngài.
Chính vì thế ngày 13.7.1952, Đại diện Tông tòa tại Hà Nội đã gặp Cha Bề Trên cả Renato Ziggiotti để xin ủy thác Gia đình Têrêxa cho Dòng Salêdiêng. Ngày 18.8.1952, Dòng chấp nhận điều hành Gia đình Têrêxa và Cha Carlo Braga, Giám tỉnh Tỉnh Dòng Trung Hoa Hong Kong, đã gửi Cha Antôn Giacomino (người Braxin) và Cha Anrê Majcen (người Slovenia) qua Việt Nam và các ngài đã đến Hà Nội ngày 03-10-1952. Kể từ ngày đó Dòng Salêdiêng Don Bosco chính thức có mặt tại Việt Nam.
Ngay từ sau khi đảm nhận, Dòng đã áp dụng Phương pháp Giáo dục của minh vào việc điều hành Gia đình Têrêxa. Việc áp dụng này gặp nhiều trở ngại, vì các học sinh lớn đang quen với đường lối giáo dục do Đức Cha Kim để lại. Vi dụ : Trước đây Gia đình Têrêxa được tổ chức như các gia đình nhỏ, trong đó các học sinh lớn và các học sinh nhỏ sống với nhau trong một mái nhà như trong một gia đình. Giờ đây, các em được chia theo đoàn, lớn với lớn, nhỏ với nhỏ.
Năm 1954 : Khi Việt Nam bị phân chia, Dòng Don Bosco phải di chuyển vào Miền Nam. Vì không được Đức Cha Cassaigne chấp nhận cho vào Sài Gòn, Dòng đã chuyển các học sinh vào Ban Mê Thuột.
Sau một thời gian ngắn, vì không thể sống được ở Ban Mê Thuột, Dòng phải chuyển vào Sài Gòn, lúc bấy giờ Đức Cha Simon Hoà Hiền làm Giám mục Giáo phận Sài Gòn. Trong cuộc di chuyển này, phần đa các học sinh lớn xin ở lại Giáo phận Kontum với Đức Cha Kim, chỉ có các học sinh nhỏ chấp nhận cùng di chuyển xuống Sài Gòn.
Lúc ban đầu, (năm 1955) chuyển đến Thủ Đức, rồi sau đó khi Don Bosco Thủ Đức trở thành Đệ tử viện dành cho các học sinh muốn đi tu Dòng Don Bosco, còn các học sinh khác chuyển tới Gò Vấp, sau này thành Trường Kỹ thuật Don Bosco Gò vấp.
Để có thể hoạt động, lúc ban đầu Dòng Don Bosco Việt Nam có nhiều Tu sĩ và Linh mục ngoại quốc, như Nam Tư (Slovenia), Braxin, Ý, Pháp, Trung Hoa, Bỉ, Hà Lan.
Ngoài việc điều hành Gia đình Têrêxa, các ngài đã sớm quan tâm tới việc đào tạo ơn gọi, nhờ đó ngay từ năm 1957 đã có hai Tu sĩ Việt Nam đầu tiên, rồi từ năm 1960 đã bắt đầu mở Nhà Tập.
Năm 1961, Dòng Salêdiêng Don Bosco Việt Nam mở thêm một nhà nữa ở Trạm Hành (Đơn Dương). Năm 1972, mở Học viện ở Đà Lạt. Và năm 1973, bắt đầu xây một Trường Kỹ thuật nữa ở Đà Nẵng với dự kiến niên học 1975-1976 sẽ khai giảng.
Nhưng sau biến cố năm 1975, Dòng Salêdiêng Don Bosco Việt Nam mất nhà Đà Nẵng, Trạm Hành, Gò vấp, Thủ Đức.
Nhờ lòng ưu ái và quan tâm của các Giám mục Giáo phận (Sài Gòn, Xuân Lộc, Đà lạt), Dòng Salêdiêng Don Bosco Việt Nam có được một số Giáo xứ để có thể tồn tại, hoạt động và phát triển.
Tuy nhiên, vì bối cảnh xã hội và chính trị, từ năm 1975-1985, các Tu sĩ ngoại quốc đã phải về nước và một số Tu sĩ Việt Nam ra khỏi Dòng, năm 1975 có 120 tu sĩ, năm 1985 chỉ còn lại 78.
Nhưng rồi, nhờ sự kiên trung, Dòng Salêdiêng Don Bosco Việt Nam không ngừng phát triển về số tu sĩ cũng như về các công cuộc.
Hiện nay, Dòng Salêdiêng Don Bosco Việt Nam có 304 tu sĩ, đang làm việc tại nhiều Giáo phận (Hà Nội, Bùi Chu, Thanh Hoá, Vinh, Kontum, Ban Mê Thuột, Đà Lạt, Xuân Lộc, Bà Rịa, Sài Gòn, Vĩnh Long, Long Xuyên).

ĐẶC SỦNG HỘI DÒNG
1. CHƯƠNG TRÌNH VÀ CHÂM NGÔN SỐNG
Thánh Sáng lập đã chọn một câu châm ngôn làm chương trình sống và truyền cho Dòng ngài sáng lập. Đó là: “Da mihi animas, cetera tolle – Xin cho con các linh hồn, còn những sự khác xin cứ lấy đi”.

2. CHÂN TÍNH NGƯỜI SALÊDIÊNG
Hiến luật Dòng Salêdiêng Don Bosco khẳng định : “Chúng ta, những người Salêdiêng Don Bosco (SDB) tạo thành một cộng thể những người được thánh tẩy, mau mắn vâng nghe tiếng Chúa Thánh Thần, nguyện thực hiện kế hoạch tông đồ của Đấng Sáng lập trong một hình thức chuyên biệt của đời tu : trong Hội thánh, các tu sĩ Salêdiêng là những dấu chỉ và người mang tình yêu Thiên Chúa đến cho thanh thiếu niên, đặc biệt những em nghèo khổ nhất (HL 2).
Về hình thức, Dòng Salêdiêng Don Bosco là Dòng Giáo sĩ, thuộc quyền Giáo hoàng, gồm có giáo sĩ và giáo dân sống cùng một ơn gọi trong sự bổ sung huynh đệ, (HL 4).

3. LINH ĐẠO HỘI DÒNG
Theo Hiến luật đầu tiên, mục tiêu của Dòng Salêdiêng là giúp các Hội viên nên thánh qua việc thực hành đức bác ái đối với nhau, nhất là đối với thanh thiếu niên nghèo và bị bỏ rơi. Trong Hiến luật được canh tân theo Công Đồng Vatican 2, mục tiêu đó được tái khẳng định : “Trong khi chu toàn sứ mệnh này, các tu sĩ Salêdiêng tìm được con đường nên thánh cho mình” (HL 2)

4. SỨ MẠNG CỦA HỘI DÒNG
Dòng Salêdiêng có sứ mạng rao giảng Tin mừng cho thanh thiếu niên, cách riêng những em nghèo khổ; đặc biệt chăm sóc các ơn gọi tông đồ; giáo dục đức tin trong các môi trường bình dân, đặc biệt với việc truyền thông xã hội; loan báo cho các dân tộc Tin mừng mà họ chưa được nhận biết. (xem HL 6)
Để thực hiện sứ mạng này, Dòng Salêdiêng tổ chức các công cuộc và hoạt động sau đây : nguyện xá và trung tâm trẻ, trường học thuộc mọi cấp và trung tâm huấn nghệ. Các trường nội trú và các nhà mở cho các trẻ em gặp khó khăn, các trường đại học, các trung tâm giáo lý và mục vụ. Công cuộc Salêdiêng chủ yếu nhắm đến các thanh thiếu niên.

BỔN MẠNG HỘI DÒNG
Bổn mạng chính của Dòng là Mẹ Maria Phù Hộ và Vô Nhiễm, Thánh Cả Giuse, Thánh Phanxicô Salê và Cha Thánh Gioan Bosco.

ĐỊA CHỈ
A. TRỤ SỞ TRUNG ƯƠNG
DIREZIONE GENERALE OPERE DON BOSCO
Via della Pisana, 1111
00163 Roma – Bravetta – ITALIA
ĐT : (+39) 06.656.121
Fax : (+39) 06.656.12.556
B. TRỤ SỞ TỈNH DÒNG VIỆT NAM
54 Đường Số 5, Khu Phố 4, Linh Xuân, Thủ Đức
Tp. Hồ Chí Minh – VIỆT NAM
ĐT : 08.37240.473
Fax : 08.37240 647
Email : sdbvn@vnn.vn
BỀ TRÊN ĐƯƠNG NHIỆM
A. BỀ TRÊN TỔNG QUYỀN
LM. PASCUAL CHÁVEZ VILLANUEVA, SDB
Sinh ngày 20-12-1947, tại Real de Catorce, Mêhicô
Khấn dòng năm 1964
Linh mục : ngày 08-12-1973
Bề trên Cả : 2002-2008.2008-2014
B. BỀ TRÊN TẠI VIỆT NAM


LM. Giuse Trần Hòa Hưng, SDB
LM. GIUSE TRẦN HÒA HƯNG, SDB
Sinh ngày 20 - 11 - 1958 tại Bà Rịa - Vũng Tàu.
Khấn lần đầu ngày 14 - 08 - 1977.
Thụ phong Linh mục ngày 28 - 10 - 1995.
Giám tỉnh : 2009-