Thiết nghĩ đến nay hương vị Tết Ất Mùi vẫn còn nên xin có mấy câu đố về dê, đố ACE:
Dê Núi gọi là gì?
Dê Biển gọi là gì?
Dê Pháp Bự Con gọi là gì?
Dê không đánh nhau gọi là gì?
Dê nấu cà ri gọi là gì?
Dê bị cạo lông gọi là gì?
Dê thay Bò gọi là gì?
Dê không thật thà gọi là gì?
-----
Nói đến Dê thì thường người ta nghĩ nó là con vật xấu. Ngay trong Kinh Thánh con dê cũng được dùng trong những hình ánh không mấy tốt. Trong Cựu Ước sách Lê-vi chương 16:5-10 đề cập đến việc dân Israen dùng dê làm lễ xá tội. Trong ngày Lễ Xá Tội, Aaron chọn hai con dê và rút thăm, một con được dùng làm của lễ hy sinh dâng cho Chúa và con kia dùng dành cho qủy A-da-den. Vị tư tế đặt tay trên đầu con dê và đặt hết tội lỗi của dân Israen trên nó rồi thả nó cho qủy A-da-den trong sa mạc.
Trong Tân Ước, dê cũng được nhắc đến với hình ảnh không tốt. Trong bối cảnh ngày phán xét chung, Tin Mừng Thánh Matthêu chương 25:31-46 ghi lại: "Khi Con Người đến trong vinh quang…ngự trên ngai uy linh…muôn dân sẽ được tập họp lại trước mặt Người, và Người sẽ phân chia họ ra, như mục tử tách chiên ra khỏi dê. Chiên thì Người cho đứng bên phải, còn dê ở bên trái." Như vậy có nghĩa là dê không thuộc về đàn chiên, dê bị chúc dữ, bị trừng phạt và bị tống vào chốn cực hình muôn thuở.
Chả lẽ con dễ xấu vậy sao? Toản nghĩ không hẳn là thế, nên cố đi tìm xem dê có gì tốt. Tìm một lúc thì gặp câu chuyện ngụ ngôn này:
Một gia đình nông dân nọ có nuôi một đàn dê, trong đó có một chú Dê đen. Các con Dê trắng rất kiêu ngạo vì bộ lông trắng phau như tuyết, thường tỏ ra coi thường Dê đen, mô tả dê đen “giống như một kẻ nghèo hèn với chiếc áo bẩn thỉu.” Ngay cả ông chủ cũng coi thường Dê đen, ông ta chỉ cho Dê đen ăn những loại cỏ kém chất lượng, thỉnh thoảng còn đánh đập Dê đen vì “tội” tranh ăn với Dê trắng. Dê đen rất đau lòng khi phải sống những ngày tháng cô đơn vì bị mọi người phân biệt đối xử, ghét bỏ và xa lánh. Một ngày đầu Xuân, cả đàn dê cùng ra ngoài ăn cỏ, chúng đi rất xa. Đột nhiên trời đổ một trận mưa tuyết lớn, cả đàn đành nấp vào một bụi cây. Một lúc sau, xung quanh bụi cây đã phủ đầy tuyết trắng. Do tuyết dày nên cả đàn dê không sao ra được, chỉ còn cách ngồi chờ chủ đến cứu. Ông chủ lên núi tìm đàn dê của mình, nhưng vì xung quanh toàn tuyết trắng, nên ông không sao phát hiện ra đàn dê ở đâu. May mắn thay, từ xa ông nhìn thấy có một đốm đen. Khi chạy tới, quả nhiên cả đàn dê đang bị kẹt ở đó, và đốm đen kia chính là Dê đen. Ông chủ ôm lấy Dê đen và thốt lên: “May mà nhờ có mày, nếu không cả đàn đã chết cóng vì tuyết rồi.” Các Dê trắng cũng ôm lấy Dê đen và cảm ơn rối rít. (x. Ephata 640, Bản dịch của Trầm Thiên Thu)
Ngoài ra một Cha bạn cũng gửi cho một tài liệu về dê:
Hiện có trên 210 giống dê với tổng cộng 450 triệu con dê trên toàn thế giới. Dê được thuần chủng cách đây 9 ngàn năm và có tuổi thọ từ 10-12 năm và một số trường hợp có thể sống đến 15 năm. Dưới đây là một vài điều thú vị về loài dê được tổng hợp từ tài liệu chăn nuôi dê của Đại học Texas A&M, trang mạng chuyên về dê Goatworld và Goatsontheroad:
1. Dê rất gần gũi: Dê là loài rất dễ gần gũi. Các nhà khoa học cho biết dê thường xuyên “giao tiếp” với nhau bằng những tiếng kêu có “giọng điệu” riêng biệt và có thể nhận ra tiếng be be của mẹ mình trong số hàng trăm con dê khác từ khoảng cách trên 1 km.
2. Khám phá ra cà phê: Thuở xưa, ở cao nguyên Ethiopia, một người nuôi dê tên Kaldi phát hiện những con dê của ông hành động kỳ lạ. Chúng nhảy nhót và chạy lòng vòng nhiều giờ liền trong một buổi sáng mà không hề mệt mỏi. Ông Kaldi nhận ra hành động kỳ lạ của đàn dê là do chúng ăn phải một loại hạt nào đó. Loại hạt này từ đó trở nên nổi tiếng vì nó giúp tạo ra năng lượng và sự tỉnh táo, từ đó thông tin về hạt này được lan truyền khắp bán đảo Ả Rập rồi được mua bán khắp thế giới. Đó chính là hạt cà phê.
3. Có “những con mắt sau đầu”: Mắt dê có đồng tử hình chữ nhật giúp chúng có khả năng nhìn 320 độ quanh chúng. Hình dạng kỳ lạ của mắt dê giúp chúng có thị giác rất tốt trong đêm.
4. Dê sợ - xỉu: “Dê sợ, dê xỉu” vẫn còn là một điều tranh cãi giữa các nhà khoa học. Trên thực tế, dê không xỉu, nhưng hệ thần kinh trung ương của chúng bẩm sinh có một triệu chứng rối loạn khiến cơ bắp trở nên tê liệt khi sợ hãi, mặc dù không gây đau đớn nhưng khiến chúng bị ngã. Con người la thét quanh những con dê sẽ khiến chúng “xỉu”, nằm cứng đơ một lúc.
5. Biết bơi: Dê là những tay bơi cừ khôi được cho là có khả năng bơi quãng đường xa và vượt đại dương để “gây giống” trên những hòn đảo gần nơi chúng sinh sống.
6. Giỏi leo trèo, nhảy nhót: Dê có thể leo lên các cành cây và vách núi dựng đứng mà không té ngã được cho là xuất phát từ việc tổ tiên của chúng phải leo lên vách núi, cây để tránh thú dữ và tìm thức ăn. Trong một số trường hợp, dê có thể nhảy cao đến 1.5m.
7. Tạo ra loại len cao cấp: Len Cashmere (hay còn gọi là len Kashmir) là loại len thuộc hàng cao cấp nhất trong ngành dệt được sản xuất từ lông dê.
Như vậy thì dê không hẳn là xấu. Và nếu có thật sự xấu thì cũng có một vài nét tốt. Thật ra trên đời này không có gì hoàn toàn xấu. Người ta thường nói một người cho dù xấu hoặc ác cỡ nào đi nữa thì cũng có một nét đẹp. Đúng vậy, chỉ vì con người không biết tìm nét đệp mà chỉ tìm nét xấu.
Câu chuyện ngụ ngôn dê đen-dê trắng cũng như bảy điều thú vị về dê cho ta thấy rõ. Tuy nhiều người cho dê là xấu, nhưng nếu tìm hiểu kỹ thì nó cũng có những điểm tốt. Ngụ ngôn dê đen-dê trắng gợi cho ta một cách sống đẹp trong một xã hội đầy phước tạp ngày nay. Một cộng đoàn hoặc một tổ chức nào cũng có nhiều thành phần. Mỗi thành phần có một tài năng và một cá tánh khác nhau, không ai giống ai, không ai thập toàn cũng chẳng có ai là vô dụng. Vì thế ta cần phải tránh thành kiến và không nên có cái nhìn thiển cận.
Hình ảnh dê trong Kinh Thánh cũng thế. Không phải con nào cũng xấu. Đoạn Kinh Thánh trong sách Lê-vi cho thầy dê cũng được dùng làm của lễ hy sinh cho Thiên Chúa. Trong Tân Ước, Thánh Matthêu liệt kê con dê không thuộc về đàn chiên…dê bị chúc dữ…bị trừng phạt…bị tống vào chốn cực hình muôn thuở… Thiết nghĩ dê bị như vậy không phải tự bản tính nó xấu, nhưng là vì một số con dê sống lãnh đạm-dửng dưng: "Anh em đói , dê không cho ăn; Anh em khát, dê không cho uống; Anh em cô đơn, lang thang, xin trọ, dê không tiếp rước; anh em mình trần, dê không cho mặc; anh em ngồi tù và bị bệnh, dê không đến thăm!"
Ước gỉ những hình ảnh tốt về con dê cũng như hình ảnh lãnh đạm-dửng dưng vô tâm của dê đối với tha nhân sẽ nhắc nhớ bổn phận của chúng ta, đó là noi gương Chúa Giêsu sống yêu thương và quan tâm đến mọi người. Trong Thông Điệp Mùa Chay năm này, Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi mọi người sống quan tâm đến tha nhân và tránh thái độ lãnh đạm-dửng dưng.
Xin chúc ACE một Mùa Chay thánh thiện và luôn biết noi gương Chúa Giêsu sống tinh thần Mùa Chay sốt sắng. Chúa Giêsu luôn quan tâm đến mọi người: ai đói Lời Chúa, Ngài cho ăn; ai khát Tình Yêu, Ngài cho uống; kẻ yếu đau, bệnh tật, tù rạc, Ngài thăm viếng...Tóm lại, Ngài đã cho đi, cho hết, và cho đến chết! Xin Mẹ Maria giúp chúng ta sống như Chúa Giêsu, Con Mẹ.
Giải Đáp câu đố:
1. Sơn Dương /2. Hải Dương /3. Đại Tây Dương /4. Thái Bình Dương /5. Ấn Độ Dương/ 6. Dương Trần /7. Dương Thế /8. Dương Gian
Padre Paolo
