Quê hương nơi nào vĩnh cửu

Hán Thi có bài với tựa đề ''Sanh-Tử'', gồm 4 câu :

''Sanh dã vi quá khách,
Tử dã vi qui nhân
Thiên địa nhất nghịch lữ
Đồng bi vạn cổ trần ''.

Xin phép tạm dịch :

Sinh ra làm khách qua đường,
Chết đi tìm lại cố hương trở về
Trời đất quán trọ bên lề,
Cùng thương thân phận bụi mờ ngàn năm.

Một nhà sư Phật giáo đã gởi bài thơ trên cho tôi và tỏ ra tâm đắc về ý tường nội dung cùa bài thơ. Với nhãn quan Kitô giáo, chúng ta không tránh khỏi những cảm xúc và suy nghĩ :
Thi nhân với một tâm trạng hết sức bi quan, vì đã vẽ nên chân dung của một kiếp người ''đồng bi vạn cổ trần ''. Thương thay cho thân phận của một kiếp người, chỉ có vậy thôi sao ?- Thấy thân phận kiếp người nhưng không nhìn thấy quê hương vĩnh cửu. Tìm lại cố hương để trở về, nhưng trở về đâu ? Tro bụi trở về với bụi tro ư ? Chỉ có vậy thôi thì xem như chết là hết, con người bị rơi vào một vực thẳm tối tăm, ''thân phận bụi mờ ngàn năm'' không lối thoát !

Ngày nay ai cũng nhớ đến các Tổ phụ, đa số chúng ta đều nhắc đến tên các Ngài để tỏ lòng biết ơn. Tuy nhiên, không ai biết mộ các Ngài ở đâu, thân xác các Ngài còn hay mất, vì hầu như qua thời gian năm tháng đã bị xóa nhòa, dấu vết không còn đọng lại. Con cháu bao đời có nhớ đến Tổ tiên, nhưng làm sao nhớ rõ khuôn mặt từng người đã khuất. Có một điều hạnh phúc nhất là các Ngài đang hiện diện trong Nước Sự sáng. Qua sự kiện Chúa Giêsu biến hình ở núi Tabore, Tin Mừng ghi lại cả Elia và Môise đều có mặt ở đó. Như thế thì tiếc gì những ngôi mộ đã chôn các Ngài trên đất, tiếc gì những mồ mả các Ngài không còn lưu giữ.
Nhớ nhớ, không không, không nhớ, nhớ không...Tất cả không phải là bất kính, điều quan trọng là chúng ta vẫn nhớ đến một Thiên Chúa là Đấng tạo dựng muôn loài, một Thiên Chúa quyền năng như thế thì Ngài mới có quyền trên cả sự sống sự chết của ta và của ông bà Tổ tiên ta. Đối với người quá cố, có khi ta khéo quá lại thành ra bất kính vì chẳng qua là hình thức, chi bằng hãy nhìn trực thị trời xanh nơi ấy có ánh hào quang lấp lánh của người thân đã khuất. Nhà thơ Thanh Tịnh viết trong bài ''Hồi một hôm'' như sau :


Hồi một hôm nếu về cha hỏi :
Mẹ ở đâu, con biết nói sao ?
Con hãy bảo : Trông cha mòn mỏi,
Mẹ từ trần sau mấy tháng đau.
...
Còn mồ mẹ nếu cha muốn hỏi :
Phải hướng nào con tỏ cùng cha ?
Con lặng chỉ bầu trời xanh biếc,
Và trên trời chỉ nội cỏ hoa.

Tôi thấy đồng cảm vì hai câu cuối nhà thơ đã gợi nên một nơi chốn trở về.
Thật là vô ích, tôi chứng kiến một người Phật giáo qua đời, con cháu tổ chức cúng kiến rềnh rang. Người chết thì vẫn nằm bất động, những tốn kém ấy không trang trải cho những người nghèo đang đói rét chung quanh. Chưa nói đến người chết rồi còn nghĩ mua quan tài tốt xấu, chôn chỗ đất cao, chỗ đất thấp, xây lăng mộ thật lớn... Quê hương của họ ở đâu nhỉ ? Chẳng lẽ họ chỉ có một quê hương là nơi nghĩa địa đầy những xác người với những chiếc quan tài đó sao ?
Kinh Thánh nói gì về bia mộ ? Tôi không tìm thấy một câu nào có ý khuyến khích con người nên xây mộ bia ở trần gian này, chỉ thấy một vài lời Chúa Giêsu liên hệ để rủa các Biệt phái mà thôi :
''Khốn cho các ngươi, vì các ngươi giống như mồ mả tô vôi, bên ngoài đẹp đẽ nhưng bên trong chỉ là bộ xương khô và những gì dơ bẩn ''( Mt 23,27 ).


Mộ bia, bia mộ...Dân nhậu đùa với nhau qua mẫu chuyện vui :
- Uống bia dễ chết hơn uống rượu.
- Ủa, sao vậy ?
- Tại vì ra nghĩa trang chỉ thấy toàn ''mộ bia'', chẳng thấy ''mộ rượu ''!


Cũng là rủa sả các Pharisieu và Thông luật, nhưng có câu nói sau đây của Chúa Giêsu đáng cho ta suy nghĩ :
''Khốn cho các ngươi, vì các ngươi xây lăng cho các Ngôn sứ mà cha ông mình đã giết ! Như vậy các ngươi làm chứng và ưng thuận việc cha ông mình đã làm, vì họ đã giết các Ngôn sứ, còn các ngươi lại xây lăng tẩm ''( Lc 11, 47-48 ).
Và Chúa Giêsu phán : ''Ta nói cùng các ngươi là bạn hữu ta : Đừng sợ kẻ giết xác rồi sau không làm gì được nữa ''( Lc 12,4 ).
Rõ ràng Giáo Hội không khuyến khích việc xây mộ bia cho người Tín hữu qua đời phải to lớn. Cái cần nhất Chúa muốn là đời sống của mỗi người phải tốt, phải trung tín với Chúa để xứng đáng làm con cái Ngài.
Chúa Giêsu nói : ''Giờ đến, khi những kẻ chết sẽ nghe tiếng của Con Thiên Chúa, và những kẻ nghe sẽ được sống... Giờ đến, khi mọi người ở trong mồ mả nghe tiếng Ngài và ra khỏi : Ai đã làm lành thì sống lại để được sống, ai làm dữ thì sống lại để bị xét đoán'' (x Jn 5, 25-28 ).


Đời người, càng lớn tuổi, càng tiến gần tới mồ. Đó là quy luật tất yếu, nhưng người ta không nghĩ đến quê hương vĩnh cửu mà chỉ nghĩ đến ngôi mộ nằm trên đất, dẫu biết rằng thân xác ai rồi cũng sẽ thối rữa. Chúa Giêsu chết, khi được tán xác vào huyệt mộ, có ai nghĩ rằng ngôi mộ ấy là nơi ở của Ngài đâu. Như thế, ngôi mộ chẳng còn gì quan trọng nữa, nếu có chỉ là nơi để tưởng niệm, để suy gẫm về mầu nhiệm sự chết của Ngài và của chúng ta ngày hôm nay mà thôi.

Chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu viết :

''Mưa gió chuyển xoay đầu ngọn bút,
Càn khôn chết lỏng nửa tròng ngươi
Khí thiêng đất nước còn nguyên đó,
Chín suối ai ơi đứng dậy cười ...!''

Có ai về nơi chín suối rồi mà còn đứng dậy được đâu ? Có ai về cõi ngàn thu rồi mà còn thức giấc được đâu ? Lời kêu gọi trên của cụ Phan Bội Châu âu cũng chỉ là lời kêu gọi muốn thức tỉnh lòng yêu nước, lời kêu gọi bởi sự tức tối với một nghịch cảnh mà dân tộc phải gánh chịu.

''Trăm năm bia đá cũng mòn,
Ngàn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ.''

Người làm việc tốt bao giờ cũng được miệng đời ca tụng và biết ơn. Kẻ làm những việc xấu xa, bất nhân, bao giờ cũng bị miệng đời nguyền rủa. Lời Chúa thì bất biến với thời gian vì Lời Chúa đem lại sự sống cho con người. Kẻ dữ làm việc dữ rồi tự nó sẽ xâu xé nhau, ăn thịt lẫn nhau, cho đến ngày cáo chung.

Ơn Cứu chuộc đã đến, gõ cửa trái tim của mỗi người. Ước gì chúng ta đều thấy được : Thân phận con người nay còn mai mất, nhưng được làm người là một đặc ân vì chúng ta được nên giống Chúa ( giống hình ảnh của Chúa )( x St 1,26 ), được Thiên Chúa yêu thương vô bờ, mặc dù chúng ta còn tội lỗi, bất xứng.

Chúa Giêsu đã thoát ra khỏi ngôi mộ của Ngài, Ngài đã làm bật tung hòn đá lấp trước cửa mộ của Ngài, điều đó có nghĩa là Chúa đã giải thoát con người ra khỏi mộ bia.Tạ ơn Chúa cho chúng con nhận biết Thiên Chúa là Cha, nhờ thế mà chúng con thấy được một quê nhà vĩnh cửu. Đời này chỉ là cõi tạm, mộ bia nghĩa trang chỉ là nơi an nghỉ tạm thời để chờ ngày sống lại. Cách thuần túy nhất của loài người : chết thì phải chôn. Tuy nhiên, chúng con tin rằng thân xác loài người ngày sau sống lại, vì chính Chúa khi đã chịu chết rồi Chúa đã sống lại, để cho chúng con xác tín được mầu nhiệm ấy.

Mỗi người có một giấc mơ,
Người mong, kẻ đợi trông chờ vào nhau
"Trăm năm có nghĩa gì đâu,
Chẳng qua một nắm cỏ khâu xanh rì" ...

Ước gì mỗi một chúng con đều thấy được quê hương vĩnh cửu Nước Trời.


JB.SĨ TRỌNG.