Ưu và khuyết, ưu hay khuyết?!

Mỗi con người đều được sinh ra với một số ưu điểm và một số khuyết điểm nhất định, có lẽ vì thế mà người ta mới có câu "nhân vô thập toàn". Trong hành trình sống của mỗi người, để có được thành công về mặt xã hội cũng như tâm linh, chúng mình cố gắng hạn chế những khuyết điểm và làm gia tăng những ưu điểm. Vấn đề là chúng mình có biết được đâu là ưu, đâu là khuyết trong chính bản thân của mình?

Ưu và khuyết
Có lẽ cũng dễ phân biệt giữa ưu điểm và khuyết điểm. Ưu điểm là những tính từ mang tính tích cực đối với bản thân con người ấy và/hoặc đối với mọi người xung quanh. Còn khuyết điểm thì trái lại, là những tính từ mang tính tiêu cực, nghe là đã thấy ghét!
Mình có thể dễ dàng liệt kê ra các ưu điểm: thông minh, quyết đoán, nhanh nhẹn, cẩn thận, nhạy cảm, dịu dàng, v.v...
Cũng vậy, các khuyết điểm cũng có nhiều ví dụ: dốt, chậm chạp, nhiều chuyện, cẩu thả, vô tâm, dối trá, nóng nảy, v.v...

Thế giới hiện nay có nhiều biện pháp để mỗi người có thể tự khám phá ra những ưu điểm và khuyết điểm của bản thân, phổ biến nhất là các bài trắc nghiệm. Qua những bài trắc nghiệm như thế, chúng mình có thể nắm bắt được tính cách của mình, nghề nghiệp thích hợp, các mối tương giao của bản thân với mọi người, v.v... Và tùy theo mức độ nhận thức về ưu khuyết điểm, cũng như tùy theo nỗ lực mà mỗi người hạn chế phần khuyết và gia tăng phần ưu của mình, mà mỗi người có những cơ hội và mức độ thành công khác nhau.

Ưu hay khuyết
Ưu điểm và khuyết điểm nghe có vẻ là hai thứ đối lập, như lạnh và nóng, sáng và tối vậy. Nhưng thực ra không phải vậy. Ưu điểm và khuyết điểm có một ranh giới rất mong manh, đôi khi nó lại hòa quyện vào nhau làm chúng mình không thể phân biệt được và có những ngộ nhận. Đôi khi mình cứ tin vào những ưu điểm của mình, mà đi vào sai lầm lúc nào không hay.

1. Ưu điểm và khuyết điểm còn phụ thuộc vào mục đích đời bạn.
Thực tế thì phức tạp hơn lý thuyết. Không phải cứ nghe đến những tính từ tích cực, thì đều là ưu điểm của bạn, mà còn tùy vào việc bạn hướng cuộc đời mình về đâu.
_ Nếu bạn muốn có nhiều tiền tài, danh vọng, thì ưu điểm phải là nhanh nhẹn, hoạt bát, thông minh, biến hóa linh hoạt... chứ không thể là người trầm tính, thật thà, nội tâm sâu sắc, tỉ mỉ,...
_ Nếu bạn muốn có nhiều bạn bè tốt, thì ưu điểm phải là hòa đồng, vui tươi, biết quan tâm, chân thành... chứ không thể chọn những ưu điểm như giỏi tính toán, mưu mô,...

2. Ưu điểm cũng chính là khuyết điểm.
Thực vậy, nếu không cẩn thận, thì chính ưu điểm của bạn sẽ trở thành khuyết điểm mà bạn không hề hay biết. Một số ví dụ sau đây giúp ta thấy rõ điều này:
_ Nếu bạn là người quyết đoán: đây là một ưu điểm vì bạn có thể đưa ra những quyết định nhanh chóng, táo bạo, dứt khoát; nhưng cũng là khuyết điểm vì thường bạn sẽ ít chịu lắng nghe ai điều gì.
_ Nếu bạn là người nhạy cảm: ưu điểm của bạn là bạn có thể hiểu, cảm thông với mọi người, bạn lắng nghe và quan tâm đến họ, bạn được họ yêu mến; nhưng đó cũng là khuyết điểm của bạn, vì bạn dễ bị người khác tác động, bạn khó có thể đưa ra một quyết định kịp thời trong những trường hợp cần xử lý nhanh.
_ Nếu bạn là người chân thành: ưu điểm của bạn là hay quan tâm giúp đỡ người khác mà không cần đắn đo, bạn là chỗ dựa vững chắc cho người thân và bạn bè; khuyết điểm cũng chính là điểm ấy, chắc chắn một điều là bạn rất dễ bị lợi dụng.

Chính vì vậy, để một tính cách trở thành ưu điểm, chúng mình phải cẩn thận gạt bỏ bớt phần khuyết của tính cách đó, hoặc cần có những ưu điểm khác bổ trợ.

Người trẻ cần khám phá ưu và khuyết
Cách đây lâu lắm rồi, All có dự một buổi đào tạo về "Kỹ năng xin việc" dành cho bạn trẻ.
Người hướng dẫn hỏi về cảm giác của các bạn trẻ trước khi vào dự phỏng vấn xin việc, đa phần các bạn đều trả lời là có cảm giác hồi hộp, lo lắng, không biết họ sẽ hỏi gì, không biết mình nên trả lời thế nào,...
Người hướng dẫn chỉ ra rằng, cái tâm lý hồi hộp và lo lắng ấy, nguồn gốc của nó là do bạn trẻ bị thiếu thông tin!
Cái thông tin quan trọng nhất, cần thiết nhất, mà 99% người dự phỏng vấn đều không nắm rõ, các bạn biết là gì không?
Có người bảo là thông tin về công ty như lịch sử hình thành và phát triển, cơ cấu tổ chức, các sản phẩm và chiến lược...
Có người lại bảo là tên của những người sẽ phỏng vấn mình, và tính cách của các vị ấy
Có người cho là nội dung các câu hỏi và phần kiến thức phải chuẩn bị để trả lời...
Thực ra, tất cả những thông tin ấy cũng ảnh hưởng ít nhiều đến sự thành công của cuộc phỏng vấn, nhưng không phải là yếu tố quan trọng nhất mang lại tự tin cho người trẻ. Cái thông tin quan trọng và tối cần thiết ấy là THÔNG TIN VỀ CHÍNH MÌNH! Lạ chưa. Mới nghe qua mình không khỏi phì cười. Gì chứ thông tin về bản thân mình thì mình quá rõ rồi. Nhưng không, người hướng dẫn hôm ấy bảo bọn mình thử trả lời thật nhanh các câu hỏi sau:
_ Ưu điểm của bạn là gì? Khuyết điểm của bạn là gì?
_ Đâu là sở trường và sở đoản của bạn?
_ Sở thích của bạn là gì?
_ Bạn nghĩ bạn thích hợp với việc gì nhất?
_ Mục tiêu trong năm năm tới của bạn là gì?
_ Bạn nghĩ bạn là người như thế nào, và bạn muốn trở thành một người như thế nào?
Toát mồ hôi! Chỉ một câu đầu thôi là mọi người đã thấy lúng túng. Có lẽ từ trước đến nay chúng mình chưa bao giờ dành thời gian để ngồi suy nghĩ và khám phá các ưu khuyết điểm của mình. Thực ra, khi bạn trả lời ngon lành được câu đầu, thì những câu sau không còn là vấn đề nữa, vì khi khám phá ra được trọn vẹn con người của mình với những ưu khuyết điểm hiện hữu, thì không quá khó để chúng mình biết được mình thích hợp với việc gì, cũng như đặt mục tiêu sao cho vừa tầm.

Người trẻ cần khám phá bản thân, nắm rõ ưu điểm và khuyết điểm của mình, không chỉ để phục vụ cho việc phỏng vấn xin việc hay xác định nghề nghiệp, mà còn để xây dựng cho mình một nhân cách tốt hơn, một cuộc sống thành công hơn, cho dù mục đích của bạn hướng về đâu.

Thân mến!